Έως τις 20/10 θα έχει υπογραφεί το πρακτικό αξιολόγησης για τον ανάδοχο του διαγωνισμού που θα αφορά το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό ενώ έως το τέλος του χρόνου θα έχουν θεσμοθετηθεί τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια, ανακοίνωσε ο Υπουργός Επικρατείας, κ. Αλέκος Φλαμπουράρης στο επίσημο δείπνο του 16ου Συνεδρίου ΣΕΤΕ.
Ωστόσο, ο Σύνδεσμος, σε πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του INSETE κρούει των κώδωνα του κινδύνου ότι τα νέα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια κινδυνεύουν ήδη να είναι πλήρως
ανεπίκαιρα, πριν τη θεσμοθέτησή τους.
Η μελέτη καταγράφει λεπτομερώς τι προβλέπεται στα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (ΠΧΠ) και στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθηνών (ΡΣΑ) για τον τουρισμό-χωρίς να κρίνει επί της ουσίας- και, μέσω της καταγραφής, αναδεικνύει τις τυχόν ελλείψεις τους και τις μεταξύ τους ασυμβατότητες, αλλά και την προκύπτουσα ανάγκη θεσμοθέτησης ενός νέου Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό.
Ειδικότερα:
Λόγω καθυστερήσεων στην θεσμοθέτησή τους, τα νέα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια κινδυνεύουν ήδη να είναι πλήρως ανεπίκαιρα, πριν τη θεσμοθέτησή τους.
Oι μοναδικές σήμερα ισχύουσες κατευθύνσεις για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του τουρισμού δίνονται από τα ήδη δεκατεσσάρων ετών Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ). Οι αναθεωρήσεις τους, αν και ήδη έχουν ολοκληρωθεί εδώ και 1-3 χρόνια (πλην αυτής της Περιφέρειας του Νοτίου Αιγαίου), δεν έχουν προχωρήσει στο στάδιο της θεσμοθέτησης, με κίνδυνο να καταστούν πλέον, πλήρως ανεπίκαιρες.
Η ακύρωση του Χωροταξικού για τον Τουρισμό δημιουργεί αμφιβολίες για τη δυνατότητα εφαρμογής των Περιφερειακών Πλαισίων.
Τα νέα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (ΠΧΠ) δίνουν κρίσιμες κατευθύνσεις για την αναπτυξιακή εξέλιξη του τουρισμού, και αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο χωρικής στρατηγικής βάσει των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης. Η θεσμοθέτηση των ΠΧΠ θα είναι ιδιαίτερα σημαντική και κρίσιμη για την πορεία του ελληνικού τουρισμού, και της οικονομίας ευρύτερα, σε τοπική, περιφερειακή και εθνική κλίμακα.
Παρατηρείται ανομοιογένεια στην αντιμετώπιση του τουρισμού, σε θέματα μεθοδολογίας αλλά και στην παροχή κατευθύνσεων σε όμορες περιοχές σε γειτονικές Περιφέρειες.
Τα έντεκα ΠΧΠ παρουσιάζουν σημαντική ανομοιογένεια στον τρόπο που αντιμετωπίζουν το ζήτημα του τουρισμού. Η ανομοιογένεια που καταγράφεται δεν τεκμηριώνεται λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών-ιδιαιτεροτήτων της κάθε περιφέρειας, που άλλωστε είναι προφανές ότι υπάρχουν, αλλά αναδεικνύει την έλλειψη κοινής μεθοδολογικής προσέγγισης επί της οποίας αυτά θα έπρεπε να εδράζονται.
Δεν υπάρχει τεκμηρίωση της προτεινόμενης Χωροθέτησης με βάση τις επικρατούσες συνθήκες στην διεθνή και την ελληνική τουριστική αγορά.
Παρατηρείται έλλειψη τεκμηρίωσης της προτεινόμενης χωροθέτησης με βάση τις επικρατούσες συνθήκες στην διεθνή και την ελληνική τουριστική αγορά.
Ενσωματώνονται πρόνοιες του (καταργημένου πλέον) Χωροταξικού για τον τουρισμό, αλλά δεν συνοδεύονται από κατευθύνσεις / μέτρα.
Οι κατευθύνσεις που βρίσκονται στο επίκεντρο της πρότασης χωρικής οργάνωσης του τουρισμού στο σύνολο των περιφερειών είναι: “ποιοτική αναβάθμιση”, “εμπλουτισμός και διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος”, “σύνδεση με τον πολιτισμό και τους περιβαλλοντικούς πόρους”, “ανάπτυξη Εναλλακτικών και Ειδικών Μορφών Τουρισμού (ΕΕΜΤ)”, “προώθηση Οργανωμένων Υποδοχέων Τουριστικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΤΔ) ή/και Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα (ΣΤΚ), έναντι της “σημειακής χωροθέτησης” καθώς και “περιορισμός ή/ και κατάργηση εκτός σχεδίου δόμησης”.
Συνήθως απουσιάζουν ειδικότερες κατευθύνσεις/μέτρα σχετικά με τους όρους και προϋποθέσεις ανάπτυξής των ΕΕΜΤ. Χαρακτηριστική είναι, ακόμα, η ελλιπής σύνδεση αυτών των μορφών τουρισμού με το κυρίαρχο αναπτυξιακό πρότυπο της περιοχής που προτείνεται να αναπτυχθούν.
Υπάρχει προτίμηση για Οργανωμένους Υποδοχείς έναντι Σημειακών Αναπτύξεων.
Σε όλα τα ΠΧΠ υπάρχει η κατεύθυνση της πολιτικής ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης μέσω ΟΥΤΔ και ΣΤΚ έναντι της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων, εναρμονιζόμενα με τις κατευθύνσεις του (καταργημένου πλέον) Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (ΕΠΧΣΑΑΤ). Ωστόσο, διαφοροποιείται ο σκοπός υλοποίησης των οργανωμένων υποδοχέων: ορισμένα ΠΧΠ προτείνουν ΟΥΤΔ σε όλες τις κατηγορίες περιοχών που διακρίνει το ΕΠΧΣΑΑΤ, ενώ άλλα τους προτείνουν κυρίως ως μηχανισμό εξυγίανσης του υφιστάμενου μοντέλου διάχυτης τουριστικής ανάπτυξης σε περιοχές με μη κορεσμένη φέρουσα ικανότητα.
Προτείνεται η απαγόρευση ΠΟΤΑ σε Ιόνια Νησιά και Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Τα ΠΧΠ Ιονίων Νήσων και Αν. Μακεδονίας και Θράκης προτείνουν την απαγόρευση δημιουργίας ΠΟΤΑ εντός των ορίων τους, με βασικό επιχείρημα την πολύ μεγάλη τους κλίμακα, που δεν συνάδει με τον χαρακτήρα και την κλίμακα ανάπτυξης του τουρισμού στην συγκεκριμένη περιφέρεια, και τυχόν υλοποίησή τους θα επιφέρει σημαντικές και μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις στο φυσικό περιβάλλον και στο τοπίο.
Δεν υπάρχουν κατάλληλες χωρικές ρυθμίσεις για μεγάλες επενδύσεις.
Η πλειοψηφία των ΠΧΠ εντοπίζει εντός των ορίων της περιφέρειάς τους παραγωγικές δραστηριότητες εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας και μεγάλες επενδύσεις, που όμως ο εντοπισμός τους δεν συνοδεύεται απαραιτήτως και από κατάλληλες χωρικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνσή τους.
Η διαπίστωση έλλειψης καινοτομίας στις τουριστικές επιχειρήσεις δεν συνοδεύεται από προτάσεις εξειδικευμένων μέτρων.
Καταγράφεται η έλλειψη καινοτομικού χαρακτήρα στις τουριστικές επιχειρήσεις ωστόσο δεν προβλέπονται επαρκείς κατευθύνσεις ή / και ρυθμίσεις για την ενίσχυσή του. Διαπιστώνεται ότι με την έννοια της καινοτομίας – νέων τεχνολογιών στον τουριστικό τομέα δίνεται έμφαση στην καλύτερη διαχείριση και προώθηση της τουριστικής δραστηριότητας (κυρίως δηλαδή σε θέματα marketing) και όχι σε ζητήματα που άπτονται χωροταξικής κατεύθυνσης ή/και ρύθμισης, όπως η οργάνωση των επιχειρήσεων στο χώρο, η δικτύωσή τους, η γειτνίασή τους με χώρους έρευνας και καινοτομίας, η πρόσβαση τους στις αναγκαίες υποδομές κ.λπ.
Τέλος, δεν εξειδικεύονται τα κίνητρα εκσυγχρονισμού κι αναβάθμισης των επιχειρήσεων.
Στην πλειονότητα των Πλαισίων διατυπώνεται η πρόταση για “κίνητρα για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών μονάδων/ αναβάθμιση/ επέκταση”. Ωστόσο, σε κανένα από αυτά δεν γίνεται μία σχετικά αναλυτική πρόταση διαβάθμισης των κινήτρων.
Αλέκος Φλαμπουράρης: Δεν υπάρχει κενό στη διαδικασία προώθησης τουριστικών επενδύσεων
Ο Υπουργός Επικρατίας μιλώντας στο δείπνο του 16ου Συνεδρίου του ΣΕΤΕ τόνισε μεταξύ άλλων ότι:
- Το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό θα πρέπει να αντιμετωπίζει εκτός των άλλων ιδιαίτερα τη δημιουργία και διατήρηση ευημερούντων κοινωνικών, οικονομικών και οικολογικών συστημάτων.
- Να λειτουργεί συμβιβαστικά ανάμεσα σε αντίρροπες δυνάμεις και ομάδες. Να λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς τάσεις στην τουριστική αγορά και τις ιδιαιτερότητες της χώρας. Να είναι ένα εργαλείο για την στοχοθέτηση και την επίλυση προβλημάτων.
- Το νέο θεσμικό πλαίσιο θα υλοποιηθεί από τα δύο συναρμόδια υπουργεία (τουρισμού και περιβάλλοντος) και ο ΣΕΤΕ θα αποτελέσει έναν προνομιακό εταίρο στον εν λόγω σχεδιασμό.
- Ο σκοπός και οι ενέργειες είναι στην κατεύθυνση να έχουν θεσμοθετηθεί τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια ως το τέλος του έτους, καθώς είναι σε φάση τελικής επεξεργασίας οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
- Μέχρι να ολοκληρωθούν τα παραπάνω, στη διαδικασία προώθησης τουριστικών επενδύσεων δεν υπάρχει κενό, καθώς καλύπτεται σε κάθε περίπτωση: Είτε από προϋπάρχουσες διατάξεις, είτε από την θεματική τουριστική νομοθεσία και το σύνολο των διατάξεων του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.
Ειδική ενότητα για το Χωροταξικό του Τουρισμού στο 16ο Συνέδριο του ΣΕΤΕ
Στην ενότητα “Όραμα και Πραγματικότητα” στο πλαίσιο του 16ου Συνεδρίου του ΣΕΤΕ Τουρισμός & Ανάπτυξη, συζητήθηκε εκτενώς το θέμα του χωροταξικού με ομιλητές τους:
- Θύμιο Παπαγιάννη, Αρχιτέκτων – Χωροτάκτη, Διευθυντή Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση & τον Άνθρωπο (MedINA), Ιδρυτή – Επίτιμου Προέδρου WWF Ελλάς και Ιδρυτή – Προέδρου Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών, ο οποίος δήλωσε, μεταξύ άλλων ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή αλλαγών. Στο πλαίσιο αυτό, η γη είναι ένας πολύτιμος πόρος που θα πρέπει να αξιοποιηθεί σοφά.
- Έκτωρ Φερνάντεζ Μαντσάντο (Héctor Fernández Manchado), Managing Director, Tourismo Lanzarote CEO, The Society for the foreign Promotion of Lanzarote (SPEL), ο οποίος παρουσίασε το παράδειγμα του Λανζαρότε τονίζοντας ότι στόχος τους ήταν να μην χαθεί η αίσθηση του προορισμού, να συνδυάσουν τον τουρισμό με την προστασία και τη διατήρηση του φυσικού στοιχείου της περιοχής. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι έγιναν και πολλά λάθη.
- Aurora Dawn Reinke Founder & CEO, Astrapto και
- Φρανκ Πούτμαν (Frank Püttmann), Head of Public Policy,Group Corporate & External Affairs, TUI Group, αναφέρθηκε στις συναντήσεις της TUI με κυβερνητικά στελέχη και τον πρωθυπουργό καθώς και για τις επενδύσεις που ετοιμάζει στην Ελλάδα. Παράλληλα, ο κ. Πούτμαν εξέφρασε την πεποίθηση ότι στο μέλλον ο τουρισμός θα είναι μόνο αειφόρος και δεν θα υπάρχει μη αειφορικός τουρισμός πλέον.
Βίντεο σχετικά με την Ελλάδα και τις συναντήσεις της TUI με κυβερνητικά στελέχη και των πρωθυπουργό:
