Η Ελλάδα είναι γεμάτη από όμορφα γραφικά χωριουδάκια, ανέγγιχτα από το χρόνο κι άγνωστα από τους ταξιδιώτες που τα τελευταία χρόνια αναζητούν ολοένα και περισσότερο αυθεντικές εμπειρίες στη φύση.
Χωριουδάκια που “αργοπεθαίνουν” δημογραφικά και οικονομικά καθώς δεν υπάρχουν οι ανάλογοι πόροι για να ζήσει κάποιος.
Έτσι, λοιπόν, στα όμορφα και διόλου τουριστικά, Κοντοβούνια στην Πελοπόννησο, μία ομάδα από κατοίκους και ταξιδιώτες ξεκίνησαν να προβάλλουν τον τόπο, στην προσπάθειά τους να τον “ξαναζωντανέψουν”.
Ο κ. Γιάννης Λάσκαρης, εκπρόσωπος της ομάδας μάς “ξεναγεί” στις δράσεις και τους σκοπούς της, αποδεικνύοντας ότι η αγάπη και το μεράκι είναι αρκετά για να καταφέρουν πολλά.
Οι “Ταξιδευτές των Κοντοβουνίων”είναι μια ομάδα ενεργών πολιτών και φυσικά περιηγητών που επιχειρεί να αναδείξει μια περιοχή που καταλαμβάνει έναν ιδιαίτερο χώρο στο ανάγλυφο της Μεσσηνιακής γης και διατηρεί μια σπουδαία ιστορία που ξεκινά πολλούς αιώνες πριν. Ανάμεσα στα μέλη αυτής της χωρίς νομική υπόσταση ομάδας είναι κάτοικοι της περιοχής αλλά και φίλοι του εναλλακτικού τουρισμού και του θεματικού τουρισμού.
Τα Κοντοβούνια είναι ένα σύμπλεγμα περίπου 55 χωριών τα οποία ενώνονται με παλαιά μονοπάτια (πολλά από τα οποία ενίοτε καθαρίζονται από φορείς και συλλόγους των χωριών), έχουν πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα στα σπλάχνα τους ενώ συνδέονται στενά με τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων κατά του τουρκικού ζυγού. Ανάμεσα στα χωριά συγκαταλέγεται, άλλωστε και το Μανιάκι όπου ο Παπαφλέσσας έπεσε ηρωικά. Σε όλα τα χωριά, φυσικά, υπήρξαν ήρωες και ομάδες αντίστασης.
Στα Κοντοβούνια βρίσκεται και ένα μοναδικό Καταφύγιο Άγριας Ζωής πολλές πηγές, αρκετά ποτάμια, το μεγαλύτερο δάσος Αριάς στα Βαλκάνια, το μοναδικό οροπέδιο της Μάλης, κτηνοτροφικές και μελισσοκομικές μονάδες, τυποποιητήρια μεσσηνιακών προϊόντων και κυρίως μοναδικά μνημεία αρχιτεκτονικής όπως παλαιά σχολεία, πηγάδια, παραδοσιακά σπίτια, εκκλησίες, μοναστήρια κ.λπ.
Οι “Ταξιδευτές των Κοντοβουνίων” όλο αυτόν τον πλούτο επιχειρούν να τον προβάλουν αλλά κυρίως να τον ενοποιήσουν και να τον προτείνουν σαν ένα εξαιρετικό τουριστικό προϊόν που θα εντυπωσιάσει τον επισκέπτη της Μεσσηνίας, που θα ξεφεύγει από τα τοπόσημα -σήμα κατατεθέν του νομού και που φυσικά θα επιφέρει οφέλη στην τοπική κοινωνία και θα συγκρατήσει την πληθυσμιακή αιμορραγία που έχει πληγώσει τον τόπο.
Καθώς η γαστρονομία εδώ συνδυάζεται με τη φυσική ομορφιά και ο τόπος παράγει εξαιρετικά προϊοντα και εδέσματα (ελιές-κηπευτικά-γουρνοπούλα-παστό-μέλι και πολλά άλλα) η ομάδα των Ταξιδευτών καταγράφει και παρουσιάζει με τη συνεργασία του φορέα ψηφιακής προβολής “Στην ομορφιά που χάνεται” που διατηρεί σελίδα στο facebook με χιλιάδες φίλους από την Ελλάδα και το εξωτερικό μια σειρά αφιερωμάτων μέσα από βίντεο ιστολόγια και ψηφιακές παρουσιάσεις.
Στόχος, λοιπόν, της ομάδας αυτής είναι κυρίως η εξωστρέφεια και για αυτόν το λόγο διατηρεί και καλλιεργεί σχέσεις με φορείς και συλλόγους αλλά και μέσα ενημέρωσης. Η αποδοχή των κατοίκων και των ενδιαφερόμενων αναβαθμίζεται καθώς έχει κατορθώσει η ομάδα με τις δράσεις της να πείσει πως ενδιαφέρεται για την ανάδειξη του τόπου και για μια ολιστική προσέγγιση μέσα από αρχιτεκτονικές-περιπατητικές-γαστρονομικές διαδρομές.
Οι δράσεις είναι ανοιχτές και υπάρχει μόνο μια συντονιστική ομάδα που αξίζει να αναφερθεί πως αποτελείται από τους: Γιώργο Σταθόπουλο, Νίκη Γιαννακοπούλου, Γιάννη Λάσκαρη, Άρη Μπαρκούρα, Γιάννη Γεωργακόπουλο, Αλεξάνδρα Ψυρούκη, Ελένη Μπούρα, Ευθύμιο Μπούρα, Νίκο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Κωνσταντόπουλο, Μαρία Χιώτη.
Οι δράσεις της ομάδας είναι: εκδρομές ανοιχτές στο κοινό όπου μέσα από ήπιες διαδρομές παρουσιάζεται η αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα ενός χωριού, ένα μονοπάτι, μια πηγή ή ένα μνημείο.
Σύλλογοι ή κάτοικοι των χωριών υποδέχονται, ενημερώνουν και προσφέρουν φιλέματα στους περιηγητές αναδεικνύοντας έτσι και το στοιχείο της φιλοξενίας που είναι έντονο στα Κοντοβούνια. Με αυτό τον τρόπο οι ταξιδευτές των Κοντοβουνίων δίνουν έστω και για λίγες ώρες ζωή στα χωριά αυτά και ελπίδα.
Κάποιες δράσεις περιλαμβάνουν επισκέψεις σε λαογραφικά μουσεία ή σε αρχοντικά σπίτια. Γαστρονομικές εκδηλώσεις στήνονται με το πέρας της διάσχισης ενός μονοπατιού ενώ πρόσφατα την εποχή της πανδημίας και του εγκλεισμού έγιναν πολλές αποστολές με τρόφιμα είδη πρώτης ανάγκης και ηλεκτρικές κουβέρτες στα απομακρυσμένα χωριά όπου ζουν δυο και τρεις κάτοικοι μόνοι τους και μεγάλης ηλικίας.
Πολλές φορές υλοποιούνται συνάξεις σε τοπόσημα όπου συγγραφείς ή παλαιοί κάτοικοι εξιστορούν μύθους και ιστορικές μαρτυρίες ενώ μελλοντικά σχεδιάζεται η συμμετοχή σε στιγμές της καθημερινότητας του χωριού όπως η ζωή σε μια φάρμα, η συγκομιδή ενός καρπού κ.λπ.
Μια σημαντική δράση είναι η άμεση ανταπόκριση όταν κάποιο μέσο ενημέρωσης επιθυμεί να παρουσιάσει και να προβάλλει τα Κοντοβούνια καθώς η ομάδα γνωρίζει πως θα κατευθύνει το συνεργείο σε ποιους ανθρώπους θα απευθυνθεί για να συγκεντρώσει υλικό.
Οι «Ταξιδευτές των Κοντοβουνίων» συνεργάζονται με φορείς και συλλόγους σχεδόν όσων χωριών διαθέτουν. Έχει αναπτύξει στενή σχέση με μια άλλη ομάδα τις «Αρχιτεκτονικές Διαδρομές Μεσσήνης» όπου κάποια μέλη ανήκουν και στις δύο ομάδες.
Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι τα Κοντοβούνια προσφέρουν την προσέγγιση μιας αυθεντικής Ελλάδας που μπορεί να αλώθηκε από την τσιμεντοποίηση όμως εδώ παραμένει ανόθευτη η φυσική ομορφιά του τόπου.
Τα τοπία με τις πολλές εναλλαγές η πλούσια βλάστηση και η παρουσία άγριων ζώων όπως τσακαλιών αλλά και του μοναδικού λύγκα καθώς και η ύπαρξη ενός ιστορικού κάστρου, του Σαφλάουρου, συνθέτουν ένα σκηνικό που δεν απαντάται εύκολα.
Ο Αρκαδικός ποταμός με τα χωριά που τον προσεγγίζουν και το οροπέδιο της Μάλης δίνουν μια ώθηση στον περιηγητή να διεισδύσει σε άλλες εποχές.
Τα περισσότερα χωριά διατηρούν αναλλοίωτα τα αρχιτεκτονικά τους χαρακτηριστικά και διαθέτουν φυσικά σημεία αναφοράς που μπορεί ο περιηγητής να αναπαυθεί να πραγματοποιήσει πικ νικ να γαληνέψει. Στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος πολλά εκ των οποίων βρίσκονται ενσωματωμένα στη φύση, η γευστική πανδαισία της ντόπιας κουζίνας εντυπωσιάζει ενώ η φιλοξενία στα χωριά είναι το σήμα κατατεθέν.
Σε πολλά από αυτά οι πόρτες της αυλής ανοίγουν για να προσφερθεί νερό κομπόστα, σπανακόπιτα, μελόπιτα, παραδοσιακή δίπλα και φυσικά γνήσιο κρασί στον περιηγητή.
Τα θρησκευτικά μνημεία είναι πάρα πολλά και ο θρησκευτικός τουρισμός εδώ μπορεί να ανθήσει ενώ σε άριστη κατάσταση υπάρχουν διάσπαρτα αρχαιολογικά μνημεία που μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία στα Κοντοβούνια στο πέρασμα των αιώνων και φυσικά την αξία του τόπου αυτού.