Θα μιλήσουμε σήμερα για την τουριστική εμπειρία ή οποία σαν έννοια έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές τα τελευταία χρόνια, παραθέτοντας αποσπάσματα από διπλωματική εργασία που εκπονήθηκε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών*.
Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την τουριστική εμπειρία είναι η από στόμα σε στόμα διαφήμιση (word of mouth), η αλληλεπίδραση μεταξύ καταναλωτών, οι πηγές πληροφόρησης, οι παράγοντες ώθησης και έλξης ενός προορισμού κ.ά.
Όμως τι πραγματικά είναι η εμπειρία; Ανάλογα με την επιστήμη έχουμε και άλλη αναφορά:
Για τις θετικές επιστήμες η εμπειρία είναι όμοια με ένα πείραμα που βασίζεται σε αντικειμενικά γεγονότα και δεδομένα που μπορεί να γενικευθούν, για τη φιλοσοφία είναι μια προσωπική δοκιμασία που γενικά μεταβάλει το άτομο, για την κοινωνιολογία-ψυχολογία είναι μια υποκειμενική γνωστική δραστηριότητα, μια δοκιμή, το μέσο για να κατασκευάσεις μια πραγματικότητα και πάνω από όλα να την επαληθεύσεις, για την ανθρωπολογία-εθνολογία είναι ο τρόπος που τα άτομα ζουν την κουλτούρα τους, και για το management είναι ένα προσωπικό περιστατικό συχνά με σπουδαία συναισθηματική σημασία η οποία βασίζεται στην αλληλεπίδραση με τα ερεθίσματα τα οποία είναι τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες.
Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι κάθε επιστήμη έχει και κάτι διαφορετικό να μας αναλύσει για την εμπειρία. Αυτό που μας ενδιαφέρει πιο πολύ στην προκειμένη περίπτωση είναι πως μπορούμε να μεταφράσουμε όλα τα παραπάνω στον τουρισμό και πως μπορούμε να κάνουμε τον τουρισμό αλληλένδετο στοιχείο της τουριστικής εμπειρίας.
Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι τουρίστες-καταναλωτές ψάχνουν για εμπειρίες που θαμπώνουν τις αισθήσεις τους, τους εμπλέκουν προσωπικά, αγγίζουν τις καρδιές τους και ερεθίζουν το μυαλό τους. Οι επιτυχημένες εταιρείες αυτό που κάνουν είναι να προσφέρουν αξέχαστα ικανοποιητικές εμπειρίες στους πελάτες τους και αξία στην προσφορά τους. Θα πρέπει να επιδιώκει κάθε σωστά οργανωμένη επιχείρηση να έχει συνεπή καταναλωτή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τέσσερις τρόπους:
1) Η εκπαίδευση – Το να μαθαίνεις κάτι καινούργιο: Μια εκπαιδευτική εμπειρία εμπλέκει ενεργά το μυαλό των τουριστών, ιντριγκάροντάς τους και καλύπτοντας την επιθυμία τους για μάθηση. Συνήθως οι πελάτες που εμπλέκονται σε μία εκπαιδευτική εμπειρία έχουν ως αποτέλεσμα να αυξάνουν τις γνώσεις του και βελτιώνουν τις δεξιότητές τους. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί εντάσσοντας στο τουριστικό πρόγραμμα κάποια μαθήματα μαγειρικής παραδοσιακών φαγητών, μαθήματα παραδοσιακών χορών κλπ.
2) Η διασκέδαση – Να διασκεδάζεις: Η διασκέδαση περιλαμβάνει μια από τις παλαιότερες μορφές εμπειρίας και υπάρχει παθητική συμμετοχή του ατόμου. Για παράδειγμα ζωντανές βραδιές, κονσέρτα κλπ
3) Αισθητική – Παράδοση στο περιβάλλον: Το πόσο όμορφο είναι το περιβάλλον, οι κτιριακές εγκαταστάσεις και εάν είναι εναρμονισμένες με την αρχιτεκτονική του τόπου. Εάν υπάρχει επαρκείς σήμανση που να δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες στους επισκέπτες και άλλα πολλά που έχουν να κάνουν με την οικολογία και την πράσινη ανάπτυξη.
4) Απόδραση – Η αναζήτηση ενός νέου εαυτού: Μία απόδραση που μπορεί να χαρακτηριστεί σαν την προέκταση στην οποία ένα άτομο είναι ολοκληρωμένο στην δραστηριότητα. Τυπικά παραδείγματα είναι τα θεματικά πάρκα, οι κοιλάδες περιπέτειας, και οι προορισμοί προσομοιώσεων (π.χ. Disneyland).
Μια από τις κυριότερες συνέπειες της τουριστικής εμπειρίας είναι η ικανοποίηση, είναι μια διαδικασία ψυχολογικής και ψυχικής μεταμόρφωσης η οποία δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την ενεργητική ανάμιξη των πελατών. Τα ψυχικά κέρδη όπως η χαρά, η ξεκούραση, η ξενοιασιά, η διανοητική και πνευματική αναγέννηση, η ευεξία είναι οι τελικοί στόχοι της αναψυχής και της εμπλοκής με τον τουρισμό.
Διάφορες μελέτες αποκάλυψαν ότι η ικανοποίηση του πελάτη σε σχέση με την ποιότητα των τουριστικών προϊόντων ήταν ένας παράγοντας σχετικός με την ικανοποίηση και με την εμπειρία. Θα πρέπει όμως να υπάρχει διάκριση μεταξύ εμπειρίας και ικανοποίησης των πελατών. Επιπλέον, η μεγάλη τουριστική εμπειρία επηρεάζει τις προθέσεις των τουριστών για να επισκεφθούν ξανά τον τουριστικό προορισμό και αυτοί που θα προτείνουν θετικά ένα τόπο, είναι όσοι έχουν βιώσει υψηλά επίπεδα τουριστικής εμπειρίας.
Κατανοώντας τη σημαντικότητα της τουριστικής εμπειρίας, διότι είναι στόμα με στόμα (mouth to mouth) διαφήμιση δύναται να γίνουν και άλλα πράγματα για να βοηθήσουν τη χώρα στην ανάπτυξη του τουρισμού και στην αύξηση των αφίξεων-τζίρου.
· Αύξηση της προβολής της χώρας. Μπορούμε παρ’ όλη τη δυσφήμιση να ανατρέψουμε το τοπίο και να φέρουμε κόσμο σε μας. Αυτή τη στιγμή όλος ο κόσμος μιλάει για την «κακή» Ελλάδα, ας το εκμεταλλευτούμε
· Μείωση του ΦΠΑ και εισαγωγή ενός απλού, σταθερού, και ελκυστικού φορολογικού συστήματος, το οποίο να μείνει αμετάβλητο τουλάχιστον 5-10 χρόνια.
· Μείωση του φόρου αεροδρομίων
· Βελτίωση στη διαδικασία παροχής βίζας
· Μείωση γραφειοκρατίας
· Ανάπτυξη υφιστάμενων δομών με στόχο την αύξηση της τουριστικής περιόδου (συνεδριακά κέντρα, περιποίηση και ομορφιά)
· Ανάπτυξη τουριστικής κατοικίας
· Βελτίωση τουριστικής εκπαίδευσης της χώρας μας. Η εξειδίκευση και η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά.
Αυτά και άλλα πολλά μπορούν να κάνουν το προϊόν Ελλάδα να ξεχωρίζει και μαζί με τον ήλιο, τη θάλασσα και την αμμουδιά να εκτοξεύσει την τουριστική εμπειρία στα ύψη.
*(Το άρθρο έχει βασιστεί στη διπλωματική εργασία του Αλέξανδρου Γαλάρη – Antecedents and Cosnsequences of the Tourism Experience 2011- επιβλέπων καθηγητής κος Γεώργιος Σιώμκος).
