 |
| Πάρις Λουτριώτης, πρόεδρος ΣΙΤΕΣΑΠ |
Για τη σημασία του yachting στην Ελληνική οικονομία και όχι μόνο καθώς και για τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος μίλησε στο Tourism Press ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ κ. Πάρις Λουτριώτης.
Καταρχήν, πείτε μας λίγα λόγια για το ΣΙΤΕΣΑΠ;
Ο ΣΙΤΕΣΑΠ δραστηριοποιείται τα τελευταία 14 χρόνια και είναι ένας αμιγώς επαγγελματικός σύνδεσμος. Θεωρούμε ότι υπάρχει για να βοηθήσει γενικότερα την πολιτεία και φυσικά τα μέλη του στο να λύσουν προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο μας.
Έχουμε 350 μέλη και μία δυναμική της τάξης των 1.000-1.700 σκαφών που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα σε όλη την Ελλάδα.
Τα σκάφη, τα οποία ανήκουν σε μέλη του ΣΙΤΕΣΑΠ, είναι χωρίς υποχρεωτικό μόνιμο πλήρωμα. Δηλαδή ο πελάτης έχει το δικαίωμα εφόσον είναι κάτοχος διπλώματος να το ναυλώσει μόνος του και να ταξιδέψει.
Πολλές φορές, ωστόσο, έχουμε και πληρώματα γιατί υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν εμπειρία σε αυτό αλλά τους αρέσει η θάλασσα, τους αρέσει αυτός ο τρόπος διακοπών, οπότε σύμφωνα με τη διαδικασία τους προτείνουμε εμείς κάποια πληρώματα.
Το 85% των μελών μας διαθέτουν ιστιοφόρα σκάφη, ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που διαθέτει και μηχανοκίνητα.
Ποια είναι η διαφορά των σκαφών της δικής σας κατηγορίας με αυτά με μόνιμο πλήρωμα;
Τα σκάφη με μόνιμο πλήρωμα είναι μηχανοκίνητα πάνω από 20 μέτρα. Τα διπλώματα που δίνονται στους κυβερνήτες των σκαφών αυτών είναι του Εμπορικού ναυτικού ενώ των ιστιοφόρων δίνονται από ναυταθλητικούς συνδέσμους ή τα λιμεναρχεία.
Επίσης, η διαφορά μας είναι ότι ενώ οι εταιρείες σκαφών με μόνιμο πλήρωμα αντιπροσωπεύουν το exclusive κομμάτι του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα, εμείς είμαστε η κατηγορία που φέρνει τον μαζικό τουρισμό.
Ενισχύουμε τις τοπικές οικονομίες των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών της Ελλάδας καθώς οι πελάτες μας έχουν αμεσότητα στην κατανάλωση. Όταν θα επισκεφθούν ένα νησί ή μία παράκτια περιοχή πιθανόν να επισκεφθούν ένα γιατρό, ένα φαρμακείο, ένα σούπερ μάρκετ ή άλλου είδους καταστήματα, θα κάνουν συναλλαγές με την τράπεζα, θα πάνε στις ταβέρνες, στα εστιατόρια, θα επισκεφθούν έναν αρχαιολογικό μέρος οπότε θα συμβάλλουν κι εκεί οικονομικά.
Σάς ακούω πολύ συχνά να αναφέρεται ότι αντιπροσωπεύεται το μαζικό κομμάτι του κλάδου. Πόσο, ωστόσο, μαζικό μπορεί να είναι το yachting;
Στην Ελλάδα έχουμε 2500 επαγγελματικά σκάφη στη δική μας την κατηγορία με μέσο όρο 100 ημέρες ναύλωσης το ένα. Έχουμε λοιπόν μία δυναμικότητα 250.000 ημερών ναύλωσης. Αυτό αν το υπολογίσετε είναι 250 χιλ. διανυκτερεύσεις. Κάθε σκάφος δέχεται μέσο όρο 6 άτομα, οπότε μιλάμε για κάποιες χιλιάδες επισκεπτών.
Με μέσο όρο ενοικίασης 300 ευρώ την ημέρα ανά σκάφος –κάποια νοικιάζονται 400, 700 ευρώ ή και παραπάνω – μπορείτε να αντιληφθείτε τη δυναμική. Επίσης, υπολογίστε ότι σύμφωνα με ανεπίσημη έρευνα δική μας, κάθε άτομο ξοδεύει στις περιοχές που επισκέπτεται κατά μέσο όρο 30 ευρώ. Αν τα υπολογίσετε βγαίνουν πάρα πολύ μεγάλα ποσά.
Τι προοπτικές ανάπτυξης υπάρχουν για τον κλάδο αυτόν του θαλάσσιου τουρισμού;
Στην Ελλάδα το yachting είναι ένας κλάδος ο οποίος δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί. Υπολογίζουμε σαν επαγγελματίες ότι από το 100% της συνολικής δραστηριότητας, των πραγματικών δυνατοτήτων δηλαδή που έχει ο κλάδος, δύσκολα να καλύπτουμε πάνω από 12%.
Άρα αντιλαμβανόμαστε τι προοπτικές υπάρχουν για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα. Δηλαδή αν υπάρξει μία συστηματοποίηση, ένας πολιτικός σχεδιασμός για την επόμενη 5ετία – 10ετία,ως προς την τουριστική και επενδυτική πολιτική που θα ακολουθήσουμε μπορούμε να φτάσουμε ισοδύναμα σε μία 10ετία να παράγει ο θαλάσσιος τουρισμός ό,τι παράγει περίπου ο χερσαίος σήμερα.
Μπορεί δηλαδή να γίνει το Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος ένας κόμβος του Yachting παγκόσμιως. Είμαστε η πρώτη χώρα που δημιούργησε νομοθέτημα για το θαλάσσιο τουρισμό στον κόσμο, είμαστε από τους πρώτους οι οποίοι ξεκίνησαν αυτοί τη δραστηριότητα και αυτή τη στιγμή δεν είμαστε σε θέση να συντηρήσουμε ούτε καν τις επιχειρήσεις μας, λόγω της οικονομικής κατάστασης που προέκυψε τα τελευταία χρόνια.
Ποια είναι η ποιότητα των υπηρεσιών και οι υποδομές του θαλάσσιου τουρισμού εκτός των σκαφών;
Ένας από τους λόγους που αυτή τη στιγμή το συγκεκριμένο επάγγελμα περνάει κρίση δεν είναι μόνο η οικονομική δυσμενή κατάσταση της χώρας και της παγκόσμιας κοινότητας αλλά και ο κακός σχεδιασμός των παλαιότερων χρόνων. Η μη κατανόηση του θαλάσσιου τουρισμού από τους κρατικούς φορείς γενικότερα.
Στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να έχουμε τουλάχιστον 250 μαρίνες, κάποιες υψηλού επιπέδου και οι υπόλοιπες μιας φυσιολογικής ποιότητας για να μπορούν να εξυπηρετούν τον κόσμο, ώστε η Ελληνική επικράτεια να ήταν το κέντρο του yachting παγκοσμίως. Αυτό δεν έγινε ποτέ!
Έχουμε ανταγωνίστριες χώρες όπως είναι η Τουρκία, η Κροατία, η Ιταλία, το Μαυροβούνιο. Ακόμα και η Αλβανία έχει ξεκινήσει και χτίζει μαρίνες με αποτέλεσμα εμείς να βρισκόμαστε στην τελευταία θέση.
Παράλληλα, έχουμε στην Ελλάδα κάποια υποτυπώδη λιμάνια σε κάποια μικρά και μεγάλα νησιά που είναι κυρίως εμπορικά και όχι αμιγώς εξειδικευμένα για τα ιστιοφόρα σκάφη.
Στο Λαύριο, συγκεκριμένα, έχουμε βάση που ξεκινούν τα εμπορικά και επιβατικά πλοία προς το Αιγαίο και δεν υπάρχει μαρίνα. Ελλιμενίζονται βαπόρια, μεγάλα πλοία, τουριστικά, διερχόμενα και οποιοσδήποτε άλλος.
Όπως αντιλαμβάνεστε, τέτοια λιμάνια δεν παρέχουν υπηρεσίες προς τους επισκέπτες – πελάτες μας. Ό,τι γίνεται, γίνεται από την προσπάθεια των επαγγελματιών και ενδεχομένως των τοπικών φορέων οι οποίοι με τα μέσα που διαθέτουν, άναρχα, χωρίς πολιτική, κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να βοήθησουν τους πελάτες τους.
Εμείς, σαν Σύνδεσμος, επικοινωνούμε πολύ συχνά με τους τοπικούς φορείς και παρεμβαίνουμε με διάφορες δράσεις. Μέχρι και δωρέες δέστρες έχουμε κάνει, με δικά μας κονδύλια, για να μπορούν τα πλοία να δένουν στο λιμάνι. Έχουμε πολλές φορές έρθει σε επικοινωνία με δήμους και λιμεναρχεία για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας.
Επίσης, εδώ και πολλά χρόνια προσπαθούμε με επιστολές και αιτήματα προς τα αρμόδια υπουργεία να γίνει κάτι ως προς το θέμα του σχεδιασμού.
Προβλήματα υπάρχουν και όσον αφορά τη νομοθεσία. Έχουμε κάνει πολλές προτάσεις σε συνεργασία με το σύνδεσμο των επανδρωμένων για να αλλάξει ο Νόμος 2743, που είναι ο νόμος των επαγγελματικών σκαφών, ώστε να εκσυγχρονιστεί και να υπάρξει καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας αλλά και διευκόλυνση των επαγγελματιών: γραφειοκρατία, εφορεία, λιμεναρχεία, επαγγελματικές άδειες, είσπραξη λιμενικών τελών.
Με τις ισχύουσες διαδικασίες ταλαιπωρούνται και οι πελάτες μας καθώς τους αναγκάζουν να πηγαίνουν σε κάθε λιμάνι στο λιμεναρχείο με τα απαραίτητα έγγραφα για έλεγχο και καταβολή των τελών.
Στην τελευταία συνάντηση που είχαμε με τον Υπουργό Ναυτιλίας κ. Μουσουρούλη συμφωνήσαμε να βγει μέχρι το Οκτώβριο κάποια εγκύκλιος η οποία θα είναι διευκρινιστική και ενδεχομένως και τουριστικής πολιτικής- φιλοσοφίας.
Ποια άλλα προβλήματα αντιμετωπίζετε ως κλάδος;
Η τεράστια γραφειοκρατεία η οποία επηρεάζει και τους πελάτες μας δηλαδή ο τρόπος που γίνεται ο έλεγχος από τις λιμενικές αρχές που δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα του κόσμου. Δηλαδή θα πρέπει ο πελάτης με τα έγγραφα του σκάφους, που είναι πάρα πολλά, να περάσει από τη λιμενική αρχή να σφραγίσει το ναυλοσύμφωνο, να κρατήσει η υπηρεσία ενα αντίγραφο για τα αρχεία της και ταυτόχρονα να ελέγξει αυτά τα έγγραφα.
Η ύπαρξη διαδικασίας ελέγχου είναι αποδεκτή από το Σύνδεσμο καθώς υπάρχουν περιπτώσεις που τα δικά μας σκάφη χρησιμοποιούνται από κακοποιά στοιχεία για παράνομες πράξεις χωρίς να το γνωρίζουμε αφού έχουμε ακολουθήσει μία καθόλα νόμιμη διαδικασία.
Ο πραγματικός και αποτελεσματικός έλεγχος, ωστόσο, θα πρέπει να γίνεται μέσα στη θάλασσα και όταν το σκάφος είναι εν πλω.
Ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε, είναι η προϋπόθεση που προβλέπει ο νόμος τα πλοία εκτός από αξιόπλοα να έχουν ναυλωθεί για 300 ημέρες κατά τη διάρκεια της 5ετίας που ισχύει η επαγγελματική άδεια. Σε διαφορετική περίπτωση άρεται η επαγγελματική άδεια, ο ιδιοκτήτης πληρώνει το ΦΠΑ, από το οποίο υποτίθεται απαλάσσεται κατά την αγορά του και κατόπιν έχει το δικαίωμα να υποβάλλει εκ νέου αίτηση για επαγγελματική άδεια.
Ποιός νόμος μπορεί να επιβάλλει σε έναν επαγγελματία οποιουδήποτε κλάδου ότι αν δεν πουλήσει τόσα εμπορεύματα στην πρώτη πενταετία θα του κλείσουν την επιχείρηση.
Υπάρχουν περιπτώσεις που πλοία 10ετίας και πάνω έχουν χάσει την επαγγελματική τους άδεια γιατί δεν κατάφεραν να συμπληρώσουν τις 300 ημέρες για μόλις 6 ημέρες ναύλωσης.
Αυτό που ζητούμε είναι να καταργηθεί το μέτρο αυτό και να βρεθεί ένα ισοδύναμο για να καλυφθεί αυτή η διαφορά με το κράτος.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις επιχειρήσεις του κλάδου;
Υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν επενδύσει τις εποχές που οι τράπεζες τους έλεγαν πάρτε δάνεια, μην ανησυχείτε εμείς είμαστε εδώ σάς στηρίζουμε, σάς βοηθάμε, ενισχύουμε την ανάπτυξη του επαγγέλματός σας, σάς δίνουμε χαμηλότοκα δάνεια. Αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειά λόγω της κρίσης και της κατάστασης και ενδεχομένως τον Οκτώβριο κάποιοι από αυτούς θα χάσουν τις επιχειρήσεις τους. Θα τους κατάσχουν δηλαδή τα σκάφη γιατί δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και θα έχουμε μία οικονομική ζημιά. Και ποιός έχει την οικονομική ζημιά; Μόνο ο επαγγελματίας ή και όλα αυτά τα επαγγέλματα που περιστρέφονται γύρω από τον κλάδο; Οι εργαζόμενοι και ταυτόχρονα και το ίδιο το κράτος το οποίο χάνει μία εμπορική επιχείρηση.
Ποιό είναι το ποσοστό των επιχειρήσεων που βρίσκεται στο επικίνδυνο σημείο;
Δεν μπορώ να το ξέρω αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε τέτοια στατιστική. Είναι προσωπικά δεδομένα. Αντιλαμβάνεστε ο κάθε επιχειρηματίας ενδεχομένως να αποφεύγει ή νοιώθει κάπως άβολα να πει ότι εγώ χρωστάω ή δεν μπορώ να αποπληρώσω. Μαθαίνουμε περιπτώσεις αφού έχουν γίνει πράξεις κατάσχεσης.
Δηλαδή τον Οκτώβριο θα γνωρίζουμε τι θα γίνει;
Ναι και όπως συνηθίζω να λέω εγώ τον Οκτώβριο να ξαναμετρηθούμε να δούμε πόσοι μείναμε.
Αυτό το κάνετε κάθε χρόνο;
Προσπαθούμε να έχουμε μια κάποια ενημέρωση. Μαθαίνουμε, σαφώς, για το συνάδελφό μας, ο οποίος δεν κατάφερε να επιβιώσει και αυτό μας λυπεί ιδιαίτερα ή αν παρέτεινε το δάνειο- που τώρα ούτε αυτό γίνεται- με αποτέλεσμα να δουλέψει δύο ή τρία χρόνια ακόμα χωρίς να έχει κέρδος αλλά όταν θα φθάσει να αποπληρώσει όταν το σκάφος του έχει κλείσει 10ετία, θα είναι ήδη παλιό και δεν θα μπορεί να πιάσει τις 300 μέρες και ούτε θα έχει τις εισπράξεις που θα έπρεπε να έχει. άρα η επένδυση είναι χαμένη.
Για όλα αυτά τα προβλήματα που αναφέρατε τι περιμένετε από τους καινούριους αρμόδιους υπουργούς;
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο πριν κλείσουμε;
Πρέπει ήδη γρήγορα να υπάρξει μία τουριστική πολιτική η οποία να λέει ότι η Ελληνική οικογένεια του yachting βρίσκεται εδώ και είναι έτοιμη να δεχθεί τους επισκέπτες μας, να τους εξυπηρετήσει και να περάσουν όπως ονειρεύονται σε μία χώρα όπως η Ελλάδα.. Εμείς θα είμαστε εδώ και θα τους περιμένουμε να έρθουν.
