Ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Τουριστικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης μιλά στο Tourism Press για τα κακώς κείμενα του ΟΤΕΚ, το ικανοποιητικό επίπεδο σπουδών που παρέχει παρά τα προβλήματα των τελευταίων ετών και για ποιους λόγους θα πρέπει να διατηρηθεί.
Ποια ήταν η κατάσταση που αντιμετωπίσατε στον Ο.Τ.Ε.Κ κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
Ο Ο.Τ.Ε.Κ. ως δημόσιος οργανισμός είχε όλα τα προβλήματα που παρουσιάζει ο δημόσιος τομέας στην πατρίδα μας. Θα έλεγα ορισμένα σε μεγαλύτερο βαθμό. Βασικότερο όλων η έλλειψη θεσμοθετημένου οργανογράμματος. Διατηρείτο με αυτό τον τρόπο ένα θολό τοπίο αρμοδιοτήτων και εργασιών που οφείλει ο καθένας να φέρνει εις πέρας. Δεν υπάρχουν μετρήσιμα μεγέθη αποδοτικότητας, δημιουργούνται καθυστερήσεις στις διαδικασίες και μια αίσθηση ανισομερούς καταμερισμού της εργασίας και κλίμα γκρίνιας κυριαρχεί. Φυσικά η ουσιαστική αξιολόγηση φαντάζει σαν παραμύθι σε μαγικό κόσμο, και η απόδοση ευθυνών σε συγκεκριμένα πρόσωπα δύσκολη αποστολή. Παρατηρούνται κενά επικοινωνίας που δυσχέραιναν το κλίμα και δημιουργούσαν καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες.
Παρόλα αυτά το έργο που επιτελείται σε αυτό τον Οργανισμό ήταν αξιοθαύμαστο! Είναι από τους παραγωγικούς Οργανισμούς του δημοσίου με μετρήσιμο μέγεθος, τους αποφοίτους του.
Το γνώρισα και εγώ και το ξέρουν και οι άνθρωποι της αγοράς, ότι ακόμα κι αν αποδεχτούμε ότι τα τελευταία έτη ο Οργανισμός αντιμετώπισε περισσότερα προβλήματα από ποτέ, κατάφερε να διατηρήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο σπουδών. Και αυτό οφείλετε στις προσπάθειες των εκπαιδευτικών, των σπουδαστών, και όλων των στελεχών που υπό αντίξοες πολλές φορές συνθήκες αγωνίστηκαν να κρατήσουν τον Οργανισμό όρθιο.
Τι προσπάθειες καταβάλατε όσο βρισκόσασταν στη θέση του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού για την επίλυση των κύριων προβλημάτων του;
Ο ρόλος του Γενικού Διευθυντή είναι συγκεκριμένος και περιορισμένος σε σχέση με το παρελθόν, μετά και την ψήφιση του Νόμου 3105/2003. Δυστυχώς όσο το οργανόγραμμα δεν τελεσφορούσε ο χρόνος μου καταναλωνόταν κυρίως σε γραφειοκρατικές διαδικασίες, επικοινωνίες, συνεννοήσεις και επίλυση προβλημάτων τα οποία και λόγω των συγκυριών ήταν συνεχόμενα.
Την περίοδο που διετέλεσα Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού θα τη διαχώριζα σε 2 ή 3 τμήματα ανάλογα με τη διοίκηση που είχε ο Ο.Τ.Ε.Κ. Την πρώτη περίοδο στην οποία πρόεδρος διετέλεσε ο κ. Αγραπίδης θα την χαρακτήριζα γόνιμη. Υπήρχε καταγεγραμμένο σχέδιο, δίνονταν κατευθύνσεις και στόχοι, έγιναν οι πρώτες κινήσεις για να εγκατασταθεί Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα στον Οργανισμό, κατατέθηκαν προγράμματα προς χρηματοδότηση, υπήρξαν νομοθετικές πρωτοβουλίες και δημιουργήθηκε κλίμα συνεργασίας της διοίκησης και με εμένα προσωπικά αλλά και με την υπηρεσία.
Τις επόμενες περιόδους το κλίμα συνεργασίας έπαψε να υπάρχει, το σχέδιο αν και το ζήτησε και ο Υπουργός μάλλον ακόμα το περιμένει και πολλές αποφάσεις παίρνονταν χωρίς συνεργασία με την υπηρεσία ή αντίθετα με τις εισηγήσεις της. Υπήρχε βέβαια και το φαινόμενο των αλληλοαναιρούμενων αποφάσεων που επίτεινε τη σύγχυση, καθώς και το αίσθημα της αναξιοκρατίας λόγω ιδιαιτέρων μεταχειρίσεων. Ταυτόχρονα λόγω της οικονομικής συγκυρίας η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε δραματικά (πάνω από 40% τα τρία τελευταία έτη) και το προσωπικό μειώθηκε κατά περίπου 50%!
Υπό αυτές τις συνθήκες το βασικό μου μέλημα ήταν η επιβίωση του Οργανισμού, η επίλυση όσων προβλημάτων είχα τη δυνατότητα να διαχειριστώ και τουλάχιστον στα όποια προβλήματα δημιουργούνται, οι ευθύνες της υπηρεσίας να είναι περιορισμένες. Θεωρώ σημαντικό ότι φεύγοντας είχε ξεκινήσει η εφαρμογή νέου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος στο τμήμα οικονομικών υπηρεσιών αλλά και ότι ο νέος Γενικός Διευθυντής βρήκε ένα αρχείο με ενημερωτικά έγγραφα καθώς και με αριθμητικά και στατιστικά στοιχεία ως πολύτιμο εργαλείο.
Κάποιοι μιλούν για υποβάθμιση του έργου του Ο.Τ.Ε.Κ. Πιστεύετε ότι ισχύει και ποιοί παράγοντες κατά τη γνώμη σας οδήγησαν σε αυτήν την κατάσταση;
Όπως αντιλαμβάνεστε ιδιαιτέρως σημαντικό για την πορεία του Οργανισμού είναι τα πρόσωπα που απαρτίζουν τη διοίκηση. Υπήρξε, βεβαίως και η συγκυρία, πολλά άξια και ικανά στελέχη να αποχωρήσουν χωρίς να αναπληρωθούν. Η διαχείριση της κρίσης με αυτό τον τρόπο είναι ακόμα πιο δύσκολη.
Δεν υπήρξε συγκεκριμένο σχέδιο από πλευράς διοίκησης για την αντιμετώπιση της κρίσης που να κατατεθεί στην υπηρεσία και οι όποιες προτάσεις από την πλευρά της υπηρεσίας έπεφταν στο κενό. Αν αληθεύουν όσα συζητούντο, τα σχέδια συζητούντο σε παρασυμβούλια στο Υπουργείο και τα αποτελέσματα ήταν η αναγγελία κατάργησης του και συγχώνευσης των υπηρεσιών του Ο.Τ.Ε.Κ. στο Υπουργείο Τουρισμού.
Διερωτώμαι πλέον εκείνο το ρεπορτάζ για το «σκάνδαλο» με τις προμήθειες πετρελαίου που τείνει να εξελιχθεί σε «φούσκα», σε τι εξυπηρετούσε; Το κλείσιμο των οικοτροφείων που βαπτίστηκε αναστολή λειτουργίας, για να εξοικονομηθoύν 1.500.000 Ευρώ, ποιά σοβαρή μελέτη το προτείνει όταν οι μελέτες που έχει η υπηρεσία λένε ότι η λειτουργία των οικοτροφείων αποτελούσε συγκριτικό πλεονέκτημα για το επίπεδο γνώσεων που αποκόμιζαν οι απόφοιτοι μας;
Τόσο σοβαρή όσο αυτή που εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα του τέως Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ. Πάγκαλου η οποία δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη τι παράγει ο Οργανισμός και ακόμα και τα νούμερα που χρησιμοποιεί είναι αμφισβητήσιμα;
Με ποιο σκεπτικό άραγε θα λειτουργήσει μόνο ένα οικοτροφείο, αυτό του Γαλαξειδίου, όταν στη συγκεκριμένη σχολή δεν λειτουργούν και οι τρείς ειδικότητες και το μόνιμο προσωπικό είναι ελάχιστο; Χωρίς οικοτροφεία τα ιδιόκτητα κτίρια του Οργανισμού θα απαξιωθούν. Τι θα γίνει με αυτά; Θα πωληθούν; Τι θα γίνει με τους δευτεροετείς μαθητές που σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία δικαιούνται να μείνουν σε οικοτροφείο; Αν αυτοί διεκδικήσουν αποζημιώσεις ποιός θα τις πληρώσει; Τι θα γίνει με το προσωπικό των οποίων οι ειδικότητες είχαν σχέση με τη λειτουργία των οικοτροφείων; Γιατί δεν λειτούργησαν τμήματα μετεκπαίδευσης το προηγούμενο έτος; Χάθηκε η χρηματοδότηση από την Ευρώπη; Γιατί καθυστέρησε τόσο η επαναλειτουργία των σχολών Ξεναγών; Όσο τα σχέδια δεν γίνονται με διαφανή τρόπο τα ερωτηματικά μένουν αναπάντητα και το μυαλό του καθενός μπορεί να σκέφτεται οτιδήποτε…
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για την αναβάθμιση του Οργανισμού;
Πολλά Υπουργεία έχουν εκπαιδευτικούς οργανισμούς ή σχολές. Ο μοναδικός ο οποίος ανακοινώθηκε ότι συγχωνεύεται είναι ο Ο.Τ.Ε.Κ. Γιατί τον μοναδικό δημόσιο εκπαιδευτικό οργανισμό τουρισμού; Γιατί στον ένα από τους δύο κλάδους που συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομία της πατρίδας μας;
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο Οργανισμός πρέπει να διατηρηθεί. Η τεχνογνωσία και οι δομές πρέπει να διαφυλαχθούν.
Αλήθεια τι ποσό θα εξοικονομηθεί από την συγχώνευση χωρίς να κλείσουν σχολές; Θα θεωρούσα τιμιότερο να βγεί η πολιτική ηγεσία και να ανακοινώσει ότι επειδή δεν έχουμε χρήματα, βάζουμε σε αναστολή λειτουργίας κάποια από τις 8 ΕΠΑ.Σ., 7 Ι.Ε.Κ., 2 Α.Σ.Τ.Ε. και 4 σχολές Ξεναγών, παρά να διαλύει με αυτό τον τρόπο έναν παραγωγικό Οργανισμό με ιστορία. Γιατί περί διάλυσης κρίνω ότι πρόκειται. Με μειωμένα έξοδα, και συρρικνωμένος, μπορεί ο Οργανισμός να διανύσει την οικονομική κρίση και στη συνέχεια να ανακάμψει. Ιδέες για αναβάθμιση έχουν αρκετές τα ικανά στελέχη που έχουν απομείνει και μπορούν να βοηθήσουν και όσοι έχουν φύγει. Ακόμα δε και για απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων αλλά και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας (χωρίς πώληση της).
Ο Οργανισμός αυτός είχε και ένα κοινωνικό χαρακτήρα. Πολλά παιδιά φτωχών οικογενειών έβρισκαν μια επαγγελματική διέξοδο στη ζωή τους σπουδάζοντας και διαμένοντας παράλληλα στα οικοτροφεία του Ο.Τ.Ε.Κ. Σε περίοδο οικονομικής κρίσης το κράτος πρέπει να ενισχύει τις κοινωνικές δομές. Όχι να τις κλείνει.
Για να αναβαθμιστεί όμως ο Ο.Τ.Ε.Κ. το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να οικοδομηθεί κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των εργαζομένων, της διοίκησης και της πολιτικής ηγεσίας. Μόνο με την βοήθεια των υπηρεσιακών παραγόντων σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αξιοκρατίας μπορεί να επιβιώσει ο Οργανισμός.