Γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Ευρώπης και Ασίας, γεωστρατηγικός κόμβος της Ευρασίας, πρότυπο συνύπαρξης κοσμικού κράτους, δημοκρατίας και Ισλάμ κ.ά. Είναι χαρακτηρισμοί που αρέσκεται η Τουρκία να προβάλλεται, που όμως είναι μια διχασμένη χώρα με φιλοδοξίες να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσα στην Τουρκία η προοπτική ευρωπαϊκής ένταξης υποκινεί αληθινή μεταπολίτευση, δηλαδή αλλαγή καθεστώτος. Σε όλα τα υπόλοιπα υποψήφια κράτη- μέλη, πρώτα άλλαξε το αυταρχικό καθεστώς κι ύστερα ενσωματώθηκαν στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. έχει μεγάλο βάθος στην ιστορία, από τη στιγμή που η συμφωνία σύνδεσης Τουρκίας και Ε.Ε. υπογράφηκε μόλις στις 12.9.1963 και τέθηκε σε ισχύ στις 1.12.1964. Από τότε πέρασαν πάρα μα πάρα πολλά στάδια και ακόμα δεν έχει ενσωματωθεί στο κυρίως σώμα της Ε.Ε.
Στην αρχή της στρατηγικής μας για την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ (όσον αφορά την Κύπρο, διότι η ένταξη της Τουρκίας προϋποθέτει επίλυση του Κυπριακού) ήταν μια βιώσιμη λύση που θα μας απάλλασσε από τις δουλείες της εισβολής του 1974, θα διασφάλιζε την επέκταση του κοινοτικού κεκτημένου στην Κυπριακή Δημοκρατία, θα επανέντασσε τους τουρκοκυπρίους στην Κυπριακή Δημοκρατία υπό συνθήκες δημοκρατίας και διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα τερμάτιζε το διαρκές έγκλημα του εποικισμού, θα τερμάτιζε την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων και εγγυήσεων και θα πρόσφερε την ευκαιρία για μια ευρύτερη διαπραγμάτευση με σκοπό τη σταθεροποίηση στο μακροχρόνιο επίπεδο ισόρροπων ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Στη συζήτηση για την ένταξη της Τουρκίας συχνά παραβλέπεται το γεγονός ότι η Τουρκία αποφάσισε την πορεία προς τη ριζική αναμόρφωσή της οικειοθελώς και προς όφελος των πολιτών της. Ειδικά η Γερμανία και η Ελλάδα έχουν σημαντικούς λόγους να επιτύχει η μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Σε σύγκριση με τις έως τώρα διευρύνσεις της Ε.Ε., η Τουρκία αποτελεί, λόγω του πληθυσμιακού της μεγέθους, της οικονομικής της κατάστασης και του σχεδόν αποκλειστικά μουσουλμανικού πληθυσμού της, σίγουρα μια ιδιαίτερη περίπτωση. Μια ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συνδεδεμένη με μεγάλες προκλήσεις και μεγάλες ευκαιρίες για όλες τις πλευρές.
Θετικά Σχόλια για την ένταξη της Τουρκίας
Η απόφαση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν μπορεί όμως να είναι μια αυτόματη ενέργεια. Θα πρέπει η Τουρκία να εκπληρώνει συνεχώς και πλήρως όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Τότε και μόνο τότε θα μπορέσει στο τέλος να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις προϋποθέσεις αυτές ανήκει και η διάθεση επίλυσης υπαρκτών διαφορών σε ζητήματα γειτονίας, δηλ. η εξεύρεση λύσης με πνεύμα εταιρικής αμοιβαιότητας π.χ. σε σχέση με την Κύπρο και την Ελλάδα.
Η Τουρκία που θα ενταχθεί στην Ε.Ε. πρέπει και θα είναι μια διαφορετική Τουρκία από αυτήν που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα και ο χρονικός ορίζοντας μέχρι την τελική ένταξή της εκτιμάται σε περίπου 10 έως 15 χρόνια. Εάν στην Τουρκία υπάρξει στασιμότητα στην εξέλιξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποφασίσει μέχρι και την οριστική διακοπή των διαπραγματεύσεων. Όμως μπορεί παρά τα όσα συμβαίνουν η Τουρκία να συνεχίσει το δρόμο που ξεκίνησε και να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Όλοι εμείς, η Γερμανία, η Ελλάδα και φυσικά η ίδια η Τουρκία, δεν έχουμε παρά μόνο να κερδίσουμε. Μια πραγματικά ευρωπαϊκή Τουρκία είναι προς όφελος όλων μας.
Από την άλλη μεριά δε θα είναι το ίδιο ανταγωνιστική σε τομείς όπως η κλωστοϋφαντουργία, ο τουρισμός, κ.λπ. Η συνεχιζόμενη ανάπτυξή της θα επιφέρει και αλλαγές στο κόστος παραγωγής των προϊόντων της καθώς και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Έτσι οι τιμές της εκ των πραγμάτων θα εναρμονιστούν με αυτές των χωρών της ΕΕ και ιδιαίτερα της Μεσογείου. Με αυτές τις συνθήκες η Ελλάδα που είναι και ο άμεσα ενδιαφερόμενος θα επωφεληθεί και με μία ανάκαμψη και βελτίωση στις υπηρεσίες μπορεί να κερδίζει μέρος από το καταναλωτικό κοινό.
Αρνητικά Σχόλια για την ένταξη της Τουρκίας
Σύμφωνα με μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εφόσον η Τουρκία μπει στην Ε.Ε., δυόμισι εκατομμύρια Τούρκοι θα κινηθούν προς τα δυτικά. Αυτή η πληθυσμιακή μετακίνηση παρουσιάζει σπουδαίο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, ιδιαίτερα για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ακόμα και αν διακόσιες χιλιάδες Τούρκοι περάσουν στα ελληνικά νησιά, απολαμβάνοντας το κοινοτικό κεκτημένο, θα εγκατασταθούν αναπτύσσοντας τέτοιες δραστηριότητες ώστε θα ενσωματωθούν στην ελλαδική πραγματικότητα. Θα αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, θα μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και να επηρεάζουν περιφερειάρχες, νομάρχες και δημάρχους.
Επιπλέον, τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος θα χάσουν την προνομιακή και πλεονεκτική θέση τους σαν σύνορα της Ε.Ε. Τη θέση αυτή θα την πάρει η Τουρκία, η οποία την επιδιώκει από καιρό.
Η ενδεχόμενη ένταξή της στην Ε.Ε. θα προκαλέσει νέα προβλήματα στην ελλαδική περιφέρεια και ιδιαίτερα στους Έλληνες αγρότες. Όταν η Ε.Ε. δεν μπορεί πλέον να επιδοτήσει τους δικούς της αγρότες, πώς θα κατορθώσει να διαθέσει κονδύλια για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και την ειρήνη στην Τουρκία και στα Βαλκάνια;
Το θέμα του Αιγαίου και οι άλλες Ελληνοτουρκικές διαφορές θα παραμείνουν χωρίς λύση. Θα λυθούν μόνο εάν και όταν οι λύσεις θα είναι συμφέρουσες για την Τουρκία. Ταυτόχρονα υπάρχουν φωνές οι οποίες ομιλούν για μία χώρα η οποία πολιτισμικά και γεωγραφικά δεν ανήκει στην Ε.Ε., μία χώρα που δεν αναγνωρίζει δικαιώματα στους Κούρδους, η οποία επικροτεί εθνικές και θρησκευτικές διακρίσεις, και αποτελεί μια μουσουλμανική χώρα. Ιδιαίτερα σημαντικό ότι συνορεύει με κράτη στα οποία επικρατεί αστάθεια.
Το πιο σημαντικό ίσως που κάνει διστακτικούς τους Ευρωπαίους ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι το οικονομικό κόστος που απορρέει από την προσδοκώμενη οικονομική βοήθεια που θα απευθυνθεί προς την Τουρκία μέσω των κοινοτικών πλαισίων στήριξης.
Στον τομέα του τουρισμού υπάρχουν και αυτοί που πρεσβεύουν ότι μία ενδεχόμενη πλήρης ένταξη της Τουρκίας μόνο αύξηση στον τουρισμό θα παρουσιάσει που θα προέρχεται από τον Ελλαδικό χώρο. Διότι οι επισκέπτες δε θα έχουν το φόβο για μία χώρα της ανατολής αλλά για μία χώρα της Ε.Ε. Έτσι θ’ αυξηθούν οι κρατήσεις και οι μετακινήσεις, αφού ταυτόχρονα θα έχουν απλοποιηθεί οι διαδικασίες μετακίνησης.
Πολύ θετικοί ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι οι ΗΠΑ γιατί η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ και σύμμαχος των ΗΠΑ θα ευνοηθούν οικονομικά, εμπορικά, πολιτικά και κοινωνικά.
