Δεν είναι καινούριο ότι κάθε χρόνο οι Έλληνες του εξωτερικού επιστρέφουν στην πατρίδα για να δουν οικογένεια, συγγενείς και φίλους αλλά και για να απολαύσουν τις διακοπές τους σε γνώριμα εδάφη. Ωστόσο, ελάχιστοι έως τώρα έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στην αγορά αυτή, που αν και μικρή, αποδεδειγμένα μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην τοπική οικονομία. Οι ίδιοι οι Έλληνες του εξωτερικού αποφάσισαν να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους με μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία που έχει δημιουργήσει ένα ντόμινο εξελίξεων κινητοποιώντας φορείς και εμπλεκόμενους στον τουρισμό. Ο κύβος ερρίφθη…
…και εγένετω Global Hellenic Diaspora
Πριν λίγους μήνες, ένας Έλληνας γιατρός, ο κ. Αναστάσιος Μίχος, που ζει και εργάζεται στη Σουηδία, αποφάσισε να ανακινήσει το ζήτημα, να τονίσει τις δυσκολίες που έχουν οι ομογενείς όταν θέλουν να κλείσουν τις διακοπές τους στην πατρίδα, να φέρουν εκτός από την οικογένειά τους, τους φίλους τους, τους συγγενείς τους και πάει λέγοντας. Έστειλε το μήνυμά του προς όσους ασχολούνται με τα τουριστικά και δημιούργησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μία ομάδα, τη Global Hellenic Diaspora, με στόχο να ξεκινήσει η συζήτηση ώστε να διευκολυνθούν οι ομογενείς να έρχονται περισσότερο στην Ελλάδα.
“Το ζήτημα δεν είναι τόσο το κόστος όσο το να διευκολύνεται ο Έλληνας ομογενής να έρθει στην Ελλάδα περισσότερες φορές το χρόνο”, τονίζει στο tourismpress.gr ο κ. Αναστάσιος Μίχος, επεμβατικός ακτινοδιαγνώστης, που ζει κι εργάζεται μόνιμα στη Σουηδία.
Όπως αναφέρει στο tourismpress.gr, ο κ. Μίχος, η ομάδα δεν έχει νομική ή κάποια άλλη μορφή. Αποτελεί μία αυθόρμητη κίνηση και η επιθυμία του είναι να παραμείνει έτσι. Ήδη, στις διαδικτυακές συναντήσεις συμμετέχουν Έλληνες από όλο τον κόσμο, φιλέλληνες καθώς περιφέρειες και δήμοι, όπως ο Δήμος Ρόδου, οι οποίοι έχουν δηλώσει ότι θα οργανώσουν τουριστικές υπηρεσίες για τους Έλληνες του εξωτερικού. Παράγονται ιδέες για νέες καινοτόμες υπηρεσίες που θα δώσουν λύση στα όποια ζητήματα. Τουριστικοί πράκτορες της χώρας, ετοιμάζουν ταξιδιωτικά πακέτα All Inclusive για να καλύψουν τις ανάγκες των απόδημων Ελλήνων. Η ομάδα απέκτησε μία δυναμική που απορρέει από την επιθυμία των Ελλήνων και των φιλελλήνων του εξωτερικού να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα.
Η ομάδα απέκτησε μία δυναμική που απορρέει από την επιθυμία των Ελλήνων και των φιλελλήνων του εξωτερικού να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα.
Ο ίδιος ο κ. Μίχος αναφέρει ότι ο Έλληνας του εξωτερικού χρειάζεται κάποιον ειδικό για να του οργανώσει το ταξίδι του με βάσει τις ανάγκες του, που, μεταξύ άλλων υπηρεσιών, περιλαμβάνει και εκδρομές εντός της χώρας. Ο έλεγχος του κόστους του ταξιδιού, τονίζει, είναι σημαντικός, ωστόσο, αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι να ξέρει ο ταξιδιώτης από πριν, πού θα μείνει, πώς θα μετακινηθεί και τι εκδρομές μπορεί να κάνει. Προτείνει να δημιουργηθεί μία στοχευμένη θεματική καμπάνια ώστε να μπορούν οι Έλληνες του εξωτερικού να φέρουν μαζί τους, τους εξ αγχιστείας αλλοδαπούς συγγενείς, τους αλλοδαπούς φίλους και συναδέλφους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό. Επίσης, αναφέρει, τη δυναμική που μπορεί να έχει η προσέλκυση Ελλήνων ψηφιακών νομάδων, οι οποίοι θα μπορούσαν να μένουν δύο ή και περισσότερους μήνες στην Ελλάδα και να εργάζονται ταυτόχρονα απομακρυσμένα. Αυτό άλλωστε θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης του λεγόμενου “brain drain”. Επιπλέον, μας μίλησε και για τον ιατρικό τουρισμό, ο οποίος θα μπορούσε να προσελκύσει τους ομογενείς να επισκεφθούν την Ελλάδα καθώς, όπως ανέφερε, έχουν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στους Έλληνες γιατρούς.
Ο ρόλος του απόδημου τουρισμού στην ανάπτυξη της οικονομίας
Ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν το ρόλο των απόδημων πληθυσμών τους στην εθνική τους οικονομία και είναι πρόθυμοι να τους καλωσορίσουν ως τουρίστες, προτείνοντας δράσεις για την προσέλκυσή τους τόσο ως επενδυτές αλλά και ως τουρίστες. Βασίζονται σε μελέτες που αποδεικνύουν ότι αυτή η τόσο εξειδικευμένη αγορά, αν και με τις χαμηλότερες, συγκριτικά με άλλες αγορές, δαπάνες, συμβάλλει τα μέγιστα στην τοπική οικονομία, επιμηκύνει την τουριστική περίοδο, τοποθετεί στον χάρτη των ταξιδιών λιγότερο τουριστικούς προορισμούς και γίνεται ο καλύτερος πρεσβευτής του τουριστικού προϊόντος της πατρίδας του.
Μια τελευταία ταξιδιωτική τάση με αυξανόμενη δυναμική είναι ο τουρισμός DNA ή προγονικός τουρισμός, όπου περιλαμβάνει ανθρώπους, οι οποίοι ανακαλύπτουν την καταγωγή τους και έτσι τους γεννάται η επιθυμία να επισκεφθούν τη χώρα ή τις χώρες που έχουν κάποια “βιολογική” σύνδεση.
Ο τουρισμός της Διασποράς ή Απόδημος Τουρισμός ή Ομογενειακός τουρισμός περιλαμβάνει όλους εκείνους που ξενιτεύτηκαν από τις πατρίδες τους και διαμένουν σε άλλες χώρες. Επίσης, περιλαμβάνει τα παιδιά, τα εγγόνια και όλους τους απογόνους τους που επιθυμούν να επισκεφθούν την πατρίδα των προγόνων τους, να μάθουν την ιστορία και τον πολιτισμό τους. Μια τελευταία ταξιδιωτική τάση με αυξανόμενη δυναμική είναι ο τουρισμός DNA ή προγονικός τουρισμός, όπου περιλαμβάνει ανθρώπους, οι οποίοι ανακαλύπτουν την καταγωγή τους και έτσι τους γεννάται η επιθυμία να επισκεφθούν τη χώρα ή τις χώρες που έχουν κάποια “βιολογική” σύνδεση.
Πόσοι Έλληνες ζουν στο εξωτερικό
Οι Έλληνες του εξωτερικού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (2015) είναι περίπου 5.000.000. Ωστόσο, εκτιμάται ότι είναι πολλοί παραπάνω καθώς στις στατιστικές των χωρών που ζουν και εργάζονται οι απόδημοι Έλληνες, χρησιμοποιούνται διαφορετικές μεθοδολογίες, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία, προσμετρώνται ως Έλληνες ομογενείς όσοι έχουν ελληνικό διαβατήριο και όχι όσοι είναι Έλληνες στην καταγωγή και έχουν γερμανική υπηκοότητα.
Με τα επίσημα στοιχεία, το 61% της ομογένειας βρίσκεται στην Αμερική, με τις ΗΠΑ να εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση με περίπου 3 εκ. Έλληνες και ακολουθούν ο Καναδάς, η Αργεντινή και η Βραζιλία.
Στην Ευρώπη ζει το 23% των απανταχού ομογενών με τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο να εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση. Ακολουθούν η Ουκρανία και η Ρωσία ενώ αρκετοί Έλληνες μένουν στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σουηδία και την Ολλανδία.
Το 13% ζει στην Ωκεανία, με την Αυστραλία να μετρά πάνω από 400 χιλιάδες Έλληνες ομογενείς.
Σύμφωνα, με μελέτη του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (2020), μετά το 2010, ξενιτεύτηκαν περί τους 350.000 – 400.000 Έλληνες με κύριους προορισμούς τη Γερμανία (160.000), το Ηνωμένο Βασίλειο (65.000), την Ολλανδία (17.000), τις ΗΠΑ (14.000), την Αυστραλία (13.000), την Ελβετία (12.000), τη Σουηδία (10.000) και το Βέλγιο (8.000).
Το προφίλ των Ελλήνων τουριστών του εξωτερικού
Οι Έλληνες του εξωτερικού δεν είναι μία ομοιογενής ομάδα καθώς έχουμε τους νέους που μετανάστευσαν την τελευταία δεκαετία και αυτούς που έφυγαν πριν το 2010. Επίσης, είναι η δεύτερης και τρίτης γενιάς Έλληνες που γεννήθηκαν και ζουν στο εξωτερικό, οι οποίοι παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά κι έχουν άλλα ταξιδιωτικά κίνητρα από τους υπόλοιπους.
Οι Έλληνες του εξωτερικού, όπως γενικότερα και κάθε απόδημος που επισκέπτεται την πατρίδα του:
- Προτιμούν να μείνουν σε σπίτια συγγενών ή σε δικό τους σπίτι, χωρίς να αποκλείεται η επιλογή κάποιου ξενοδοχείου.
- Η παραμονή τους στην πατρίδα διαρκεί περισσότερες ημέρες σε σύγκριση με τους αλλοδαπούς τουρίστες.
- Ενισχύουν την τοπική οικονομία καθώς προτιμούν τις τοπικές επιχειρήσεις για να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες. Παρά το γεγονός, ότι συνολικά οι τουριστικές τους δαπάνες στην Ελλάδα, δεν υπερβαίνουν κατά μέσο όρο το 5% των συνολικών τουριστικών εισπράξεων, οι ομογενείς ενισχύουν αποτελεσματικά την τοπική οικονομία καθώς θα επιλέξουν να φάνε στο εστιατόριο της περιοχής, να επισκεφθούν καταστήματα του τόπου τους, κ.ο.κ.
- Αμβλύνουν την εποχικότητα του τουρισμού. Οι Έλληνες του εξωτερικού επισκέπτονται την Ελλάδα τόσο το καλοκαίρι όσο και τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου. Μπορούν να έρθουν για Χριστούγεννα και Πάσχα καθώς και οποιαδήποτε άλλη στιγμή του φθινοπώρου, του χειμώνα ή της άνοιξης για να δουν τους δικούς τους ανθρώπους ή να συμμετέχουν σε κάποια κοινωνική εκδήλωση.
- Τοποθετούν περισσότερους προορισμούς στον “τουριστικό χάρτη”. Επειδή για τους απόδημους η πατρίδα τους είναι λίγο πολύ γνωστή, θα προτιμήσουν εκτός από τα γνωστά τουριστικά μέρη να επισκεφθούν και λιγότερο τουριστικούς προορισμούς.
- Νοιώθουν περισσότερο σαν ντόπιοι παρά σαν τουρίστες καθώς σχεδόν όλοι γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα και την ελληνική κουλτούρα και διατηρούν συναισθηματικούς δεσμούς με τη μητέρα – πατρίδα.
- Σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, το 75% των Ελλήνων επιβατών εξωτερικού προέρχονται από την Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Κύπρος, Βέλγιο, Ιταλία) και μόλις 7% από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Πρόκειται για μετανάστες της τελευταίας δεκαετίας ενώ για όσους είχαν φύγει πριν το 2010, το 47% φθάνει από την Ευρώπη και το 24% από ΗΠΑ/Καναδά.
- Οι Έλληνες που μετανάστευσαν την τελευταία δεκαετία επιστρέφουν στην Ελλάδα για τον τρόπο διασκέδασης, τον καιρό και την ελληνική φιλοξενία ενώ το μεγαλύτερο κίνητρο για όσους έφυγαν πριν το 2010 είναι η ελληνική φιλοξενία και ακολουθούν η φύση και η πολιτιστική κληρονομιά. Σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, ένα μεγάλο ποσοστό, άνω του 40% έρχεται στην Ελλάδα για οικογενειακούς λόγους.
- Η πρώτη γενιά έχουν την επιθυμία να επισκεφθούν την πατρίδα τους για να δουν την οικογένειά τους και τους φίλους τους. Η δεύτερη και τρίτη γενιά είναι αυτές που χρειάζονται ένα κίνητρο για να έρθουν στην πατρίδα των προγόνων τους ως τουρίστες.
