Τι είναι τα Κοινοτικά Προγράμματα και το ΕΣΠΑ? Σε ποιους απευθύνεται και τι ακριβώς σημαίνει? Είναι κάποια από τα ερωτήματα που γίνονται συνήθως. Θα προσπαθήσουμε να λύσουμε κάποιες απορίες και να παρουσιάσουμε τον πιο αναγνωρισμένο τρόπο προσέγγισης αυτών.
«Ξέρεις από ΕΣΠΑ;» έλεγε γνωστός ηθοποιός Θοδωρής Αθερίδης σε σχετική διαφήμιση πριν από μερικά χρόνια, προβάλλοντας το Πακέτο των Κοινοτικών Προγραμμάτων προς τη χώρα μας. Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αναλυτικοί οδηγοί για το πως μπορεί κάποιος να καταθέσει την πρότασή του σε τέτοιου είδους προγράμματα, δεν καταφέρνουν όλοι να πάρουν έγκριση ή ακόμα να μην ενημερώνονται έγκαιρα για τις προθεσμίες υποβολής αιτήσεων. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί δεν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις είτε γιατί ακόμη κι όταν τις πληρούν δεν έχουν προσέξει μικρές λεπτομέρειες στον τρόπο κατάθεσή της αίτησης που όμως κάνουν τη διαφορά. Πριν όμως μιλήσουμε γι αυτές θα κάνουμε μία μικρή εισαγωγή σχετικά με το ΕΣΠΑ.
Τι σημαίνει ΕΣΠΑ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδίωκε πάντα την ενίσχυση των ασθενέστερων περιφερειών των κρατών μελών μέσω διαφόρων προγραμμάτων και δράσεων. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούσε να επιτύχει την οικονομική ομοιομορφία της κάθε χώρας και να συμβάλει στην εξάλειψη της οικονομικής ανισότητας. Δηλαδή την ισχυροποίηση χωρών που ήταν φτωχές σε τομείς που έχουν τη δυνατότητα να ισχυροποιηθούν. Ένας τρόπος της οικονομικής ευρωστίας των χωρών μελών που αντιμετώπιζαν πρόβλημα, ήταν η αύξηση της απασχόλησης οδηγούμενη στα Ευρωπαϊκά πρότυπα.
Για να αντιμετωπιστεί η πίεση που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, οι περιφέρειες έπρεπε να αναδιαρθρωθούν, να εκσυγχρονιστούν και να διευκολύνουν την καινοτομία (σε προϊόντα, μεθόδους διοίκησης, διαδικασίες και σε ότι αφορά το ανθρώπινο κεφάλαιο).
Στην Ελλάδα αυτή η προσπάθεια εξάλειψης των ανισοτήτων εκφράζεται μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς).
Δικαιούχοι μπορεί να είναι Δημόσιος ή ιδιωτικός οργανισμός, φορέας ή επιχείρηση, αρμόδιος για την έναρξη ή ακόμα την έναρξη και υλοποίηση πράξεων.
Τι πρέπει να προσέξετε
Έχει μεγάλη σημασία ο τίτλος του προγράμματος διότι έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές οι ενδιαφερόμενοι δεν παρατηρούν τι πραγματικά μπορεί να τους ενδιαφέρει.
Για παράδειγμα ας πάρουμε μία τουριστική επιχείρηση ή οποία βρίσκεται και σε δύσκολη οικονομική θέση και δεν γνωρίζει πολύ καλά τα επιχειρησιακά προγράμματα. Έχει όμως όλη την καλή πρόθεση να βοηθηθεί και να παράγει έργο, αποφεύγοντας παράλληλα το λουκέτο. Έτσι μέσω του διαδικτύου προσπαθεί να βρει προγράμματα που αφορούν τις εργασίες της. Όμως δυστυχώς ψάχνει ό,τι έχει να κάνει με τον τουρισμό και όχι για Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας, που είναι ο πρωτεύων τίτλος και ακολουθεί ο τίτλος του προγράμματος όπως για παράδειγμα, Εναλλακτικός Τουρισμός. Στο παράδειγμά μας υπάρχει πρόγραμμα για τον Εναλλακτικό τουρισμό που τρέχει από 04/01/2012 έως 31/01/2012. Επομένως, όταν διαβεί της σελίδες του ΕΣΠΑ και εάν δεν του έχει γίνει η κατάλληλη ενημέρωση και προπάντων δεν έχει από πουθενά βοήθεια δεν θα καταλάβει ότι το πρόγραμμα αφορά την επιχείρησή του.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι όλα πάνε καλά και ο ενδιαφερόμενος έχει βρει το πρόγραμμα που τον αντιπροσωπεύει και ετοιμάζει την πρότασή του.
Αρχικά θα πρέπει να προσέξει την εικόνα των εντύπων που θα καταθέσει μαζί με την αίτηση. Να είναι καθαρογραμμένα ( σε καμία περίπτωση χειρόγραφα), με σωστό λεξιλόγιο, ορθογραφία και συντακτικό. Στη συνέχεια θα πρέπει να είναι πλήρη και λέγοντας πλήρη εννοούμε να καλύπτουν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που θα περάσουν την αίτηση στην επόμενη φάση. Οι ελλιπείς αιτήσεις δεν αξιολογούνται καν, αλλά απορρίπτονται από την αρχή. Έτσι είμαστε πολύ προσεκτικοί στα χαρτιά που μας ζητούνται και τα προσκομίζουμε όλα επικυρωμένα αντίγραφα αυτών, από τις εκάστοτε αρμόδιες υπηρεσίες και όχι απλές φωτοτυπίες.
Επιπροσθέτως, η αίτηση θα πρέπει από μόνη της να είναι μία ολοκληρωμένη μελέτη και ταυτόχρονα πρόταση που θα παρουσιάζεται ως μοναδική ευκαιρία αναμόρφωσής της περιοχής και γενικότερα της ιδέας που παρουσιάζεται. Ανάλογα βέβαια και με το είδος της αίτησης και σε πιο πρόγραμμα ανταποκρίνεται, μπορεί να χρειάζεται πλήθος άλλων σχεδιασμών όπως χωροταξικών, αναπτυξιακών κ.λπ.
Από τη μία μεριά η πρόταση-αίτηση θα πρέπει να φανερώνει την απορροφητικότητά του έργου και τη σημαντικότητα για τον τόπο με την ταυτόχρονη αξιοποίηση του ενδογενούς δυναμικού κάθε περιοχής.
Από την άλλη μεριά θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να αναζητήσει συνεργάτες που θα ενστερνιστούν και θα ενδυναμώσουν τη μελέτη καθώς επίσης και να συντονίσει εμπλεκόμενους κεντρικούς και τοπικούς φορείς.
Δε θα πρέπει να παραλείπεται από τον αιτούντα η καθυστέρηση λόγω της γραφειοκρατίας και των μηχανισμών του Δημοσίου, καθώς δεν θα πρέπει να βγει από το χρονοδιάγραμμα και να καταθέσει την αίτηση εκπρόθεσμα.
Μερικές ακόμη συμβουλές
- Σημαντικός είναι ο ρόλος της «πρωτοπόρας» ιδέας, η οποία βοηθά τον αιτούντα στην ανάδειξη του θέματος και στην έγκρισή της αίτησης μέσω του ΕΣΠΑ.
- Κατάθεση της αίτησης λίγο πριν την λήξη προθεσμίας του προγράμματος, για αποφυγή αντιγραφής της πρότασης.
Προγράμματα ΕΣΠΑ έως το 2013
- Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη
- Ενίσχυση της Προσβασιμότητας
- Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα
- Ψηφιακή Σύγκλιση
- Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού
- Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
«Η οικονομική επιτυχία προκύπτει όχι κάνοντας ό,τι κάνουν οι άλλοι καλά, αλλά κάνοντας κάτι που οι άλλοι είτε δεν μπορούν να κάνουν καθόλου είτε δεν μπορούν να κάνουν καλά»