του Δρ. Κυριάκου Κουβελιώτη*
Οι παγκόσμιες εξελίξεις και το σύγχρονο διεθνές περιβάλλον υπαγορεύουν περισσότερο από ποτέ τον επαναπροσανατολισμό των υφιστάμενων εκπαιδευτικών δομών και τη δημιουργία νέων, προκειμένου οι χώρες να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν.
Η διαμόρφωση και η ανάπτυξη μίας νέας εκπαιδευτικής δομής και λειτουργίας, όπως το προτεινόμενο “Παγκόσμιο Πτυχίο”, έρχεται να καλύψει αυτό το κενό. Αυτό το νέο εκπαιδευτικό πρότυπο θα βασιστεί στη μεθοδολογία της “Διεθνούς Ακαδημαϊκής Μονάδας” (International Academic Credit IAC), η οποία θα συσταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και θα δημιουργήσει λύσεις που θα καταστήσουν τη μάθηση πιο στοχευμένη, ευέλικτη, επικαιροποιημένη και εφαρμόσιμη. Το “Παγκόσμιο Πτυχίο” θα μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στη διά βίου μάθηση και στη συνεχιζόμενη κατάρτιση.
Θα λειτουργήσει σε μια παράλληλη γραμμή με τα συμβατικά πτυχία που προσφέρονται από τα πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο και δεν θα αποσκοπεί στο να υποκαταστήσει τις υπάρχουσες δομές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Τα ιδρύματα που θα συμμετάσχουν στο “Παγκόσμιο Πτυχίο” θα υπογράψουν μία “Διεθνή Ακαδημαϊκή Συνθήκη” και θα υιοθετήσουν τις “Διεθνείς Ακαδημαϊκές Μονάδες” (IACs), ως ένα παράλληλο σύστημα με εκείνο που ήδη χρησιμοποιούν.
Κάθε φοιτητής συγκεντρώνει τις νεοσυσταθείσες “Διεθνείς Ακαδημαϊκές Μονάδες” όπως έκανε μέχρι τώρα με τις παραδοσιακές μονάδες ή τα ECTS, με τη χαρακτηριστική διαφορά ότι ο τόπος, ο χρόνος, ο τρόπος μάθησης και το ίδρυμα τώρα τοποθετούνται σε διαφορετικό επίπεδο και δεν συνιστούν περιορισμούς αλλά ευκαιρίες για μάθηση.
Πιο συγκεκριμένα, αυτό που προτείνεται είναι μια εκτεταμένη “υβριδική” μεθοδολογία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου κάθε φοιτητής θα κτίσει το δικό του Προπτυχιακό ή Μεταπτυχιακό Δίπλωμα ανεξάρτητα από τον τρόπο συμμετοχής (πλήρης φοίτηση, μερική φοίτηση, εξ αποστάσεως εκπαίδευση), τη μέθοδο μελέτης (συμβατική, μέσω e-learning, εικονική μάθηση, Second Life), τη γεωγραφική θέση του Πανεπιστημίου, ή ακόμα και τη γλώσσα διδασκαλίας.
Στους απόφοιτους θα απονέμεται ένα “Παγκόσμιο Πτυχίο” από οποιοδήποτε από τα ιδρύματα που θα συμμετάσχουν στην “Διεθνή Ακαδημαϊκή Συνθήκη” και επιπλέον, θα τους δίνεται η δυνατότητα να οικοδομήσουν και να αποκτήσουν νέες γνώσεις στο μέλλον, με βάση τις “Διεθνείς Ακαδημαϊκές Μονάδες” που θα έχουν ήδη συγκεντρώσει. Ένας πολιτικός μηχανικός, για παράδειγμα, θα μπορούσε σε δεκαπέντε χρόνια μετά την απονομή του “Παγκόσμιου Πτυχίου” του, να επιστρέψει σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο και να σπουδάσει αρχιτεκτονική συνεχίζοντας το κτίσιμο των σπουδών του.
Με τον τρόπο αυτό, η συνεχής εκπαίδευση ενισχύεται και η μαθησιακή διαδικασία δεν σταματά ποτέ.
Μεθοδολογία
Το βασικό μεθοδολογικό εργαλείο είναι η “Διεθνής Ακαδημαϊκή Μονάδα”, η οποία μετρά και αντιπροσωπεύει τον ακαδημαϊκό φόρτο εργασίας που απαιτείται για τη μελέτη. Για να συγκεντρώσει 1 “Διεθνή Ακαδημαϊκή Μονάδα”, ο φοιτητής πρέπει να πραγματοποιήσει 25 ώρες δραστηριότητας (φοίτηση, ατομική μελέτη, πρακτικές / εργαστηριακές ασκήσεις).
Η μεθοδολογία χρησιμοποιεί επίσης όλα τα σύγχρονα, καινοτόμα, τεχνολογικά εκπαιδευτικά εργαλεία όπως, την εικονική μάθηση μέσω του Second Life, αλλά και τις τελευταίες τηλεματικές εφαρμογές για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και το e-learning ενώ, η ψηφιακή / δορυφορική τηλεόραση και το διαδίκτυο θα χρησιμεύουν ως εκπαιδευτικές πλατφόρμες.
Στο κέντρο του “Παγκόσμιου Πτυχίου” και των “Διεθνών Ακαδημαϊκών Μονάδων” είναι ο φοιτητής.
• από τη δασκαλοκεντρική στη μαθητοκεντρική μάθηση
• από τη μετάδοση της γνώσης στην οικοδόμηση της γνώσης
• από την παθητική και ανταγωνιστική γνώση στην ενεργητική και συνεργατική μάθηση
Σε αυτό το νέο μοντέλο που προτείνεται ο κάθε φοιτητής γίνεται το επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
——————————————————————————————————-
Η ιδέα της εγκαθίδρυσης του θεσμού του Παγκόσμιου Πτυχίου παρουσιάστηκε αρχικά στο TED, ενώ έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί επίσημα στο μεγάλο διεθνές εκπαιδευτικό συνέδριο στο Παρίσι τον προσεχή Οκτώβριο.
–———————————————————————————————————
*Ο Δρ. Κυριάκος Κουβελιώτης είναι καθηγητής και Διευθυντής του Ελληνικού Τεχνολογικού Πόλου στο International Telematic University UNINETTUNO.