Τουριστικά Γραφεία που κλείνουν λόγω οικονομικής κρίσης, διάδοσης του ηλεκτρονικού εμπορίου, κακής κατάστασης στο κέντρο της Αθήνας. Όπως και να είναι ό,τι και να γίνεται είναι αναμφισβήτητο ότι το τουριστικό γραφείο δεν πρέπει να εκλείψει από τους τομείς παραγωγής. Θα πρέπει ίσως να εξελιχθεί και ν’ αναζητήσει άλλους πελάτες μέχρι η χώρα ν’ ανακάμψει.
Μία υπηρεσία που συρρικνώνεται όλο και πιο πολύ, που όμως προσφέρει απίστευτες δυνατότητες σε πελάτες ταξιδιώτες και αναζητητές της ψυχαγωγίας, διασκέδασης και απόλαυσης. Το καλά οργανωμένο ταξίδι είναι μία μοναδική εμπειρία ζωής, σε απομακρύνει από τις καθημερινές σκοτούρες και σε χαλαρώνει από οτιδήποτε αγχωτικό. Βόλτα με παγοθραυστικό, εξερεύνηση στον Αμαζόνιο, περισυλλογή στο Θιβέτ, καταδύσεις στο Σαρμ Ελ Σεϊχ, σαφάρι στην Κένυα – Μομπάσα Μασάι Μάρα, εξερεύνηση στην Κόστα Ρίκα, διακοπές στο Παρίσι, shopping therapy στο Λονδίνο, εξυπηρέτηση για όλα τα γούστα.
Τι παρατηρείται όμως τα τελευταία χρόνια; Μία συνεχόμενη πτώση κίνησης ταξιδιωτών μέσω τουριστικών γραφείων και επιπλέον κλείσιμο μεγάλων επιχειρήσεων τουρισμού. Συγκεκριμένα παρουσιάζεται το φαινόμενο τουριστικά γραφεία μεγάλου και μικρού βεληνεκούς να δηλώνουν πτώχευση και να σταματούν τη λειτουργία τους το ένα μετά το άλλο.
Τα πρώτα “κανόνια”
Αν πάρουμε τα πράγματα από την αρχή το πρώτο και από τα πιο τρανταχτά ‘‘κανόνια’’ της εποχής των τουριστικών γραφείων ήταν αυτό του «ΜΑΝΟΣ». Στα τέλη του 2002 και στις αρχές του 2003 έγινε γνωστή η πτώχευση μίας από τις σημαντικότερες εταιρείες του τουρισμού του κυρίου Μάνου Τσατσάκη. Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας είχε το ταξιδιωτικό πρακτορείο «ΜΑΝΟΣ» το οποίο είχε franchise σε όλη την Ελλάδα. Ο ίδιος ο επιχειρηματίας είχε κάνει ανοίγματα τόσο στο χώρο των ξενοδοχείων όσο και των αερομεταφορών. Η αλήθεια ήταν ότι είχε καταπιαστεί με αρκετές δραστηριότητες και το όνομά του ακουγόταν παντού. Πασίγνωστη και η διαφημιστική καμπάνια που παρότρυνε λέγοντας « Μόνος ή Μάνος;»
Παρ όλα τα όσα ακούστηκαν με την αναπάντεχη αποτυχία του συγκεκριμένου επιχειρηματία, ήταν τρομερά λυπηρό γεγονός, διότι στις επιχειρήσεις του βρίσκονταν εκατοντάδες εργαζόμενοι μ’ εμπειρία χρόνων, καθώς χωρίς αμφισβήτηση και ο ίδιος είχε μεγάλο πάθος με ό,τι καταπιανόταν. Μπορούσε ο καθένας να καταλάβει την αγάπη που είχε αυτός ο άνθρωπος για τη δουλειά του, για το ταξίδι, όποιας μορφής και να ήταν. Επιπλέον, είχε ιδιαίτερη φιλοσοφία για τις υπηρεσίες και για το πώς πρέπει να προσφέρονται στον πελάτη. Πρόσεχε την κάθε λεπτομέρεια. Οι συνεργάτες του ήταν ιδιαίτερα καταρτισμένοι και ίσως τελικά πάρα πολλοί. Το μέγεθος της εταιρείας είχε γίνει απίστευτα μεγάλο με συνέπεια η αρχικώς οικογενειακή επιχείρηση που διεύθυνε, να μην μπορούσε να ελέχθη αποτελεσματικά. Εκείνα τα Χριστούγεννα περίπου 900 πακέτα διακοπών είχα αγοραστεί εκ των οποίων κάποιοι από τους ταξιδιώτες αντιμετώπισαν ιδιαίτερα προβλήματα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ή κατά την παραμονή τους στο εξωτερικό. Το παράξενο της υπόθεσης είναι και ότι σε αυτήν την περίπτωση δε δόθηκε η απαιτούμενη προσοχή από τους κρατικούς φορείς για αυτόν τον επιχειρηματία και η επιχείρηση βρέθηκε να χρωστάει απίστευτά ποσά και οι εργαζόμενοι στο δρόμο.
Ένα άλλο τρανταχτό παράδειγμα λίγα χρόνια αργότερα ήταν αυτό του τουριστικού γραφείου Plotin που το 2005 σταμάτησε τη λειτουργία του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν συνεργάτης μεγάλων τουριστικών πρακτόρων της Γερμανίας και το πρόβλημα αποδείχθηκε πολυσύνθετο μιας και αρκετά ξενοδοχεία της Ελλάδας βρέθηκαν ακάλυπτα και μπλεγμένα μαζί με τους εργαζόμενους στο φαύλο κύκλο της αναζήτησης του δικαίου. Στη συνέχεια ο κατάλογος με τα δεκάδες τουριστικά γραφεία που έφταναν στην χρεοκοπία μεγάλωνε ολοένα και περισσότερο. Εν έτη 2012 μεγάλα ονόματα τουριστικών γραφείων είναι πλέον παρελθόν, καθώς και μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν στρέψει σε άλλους τομείς τα κεφάλαια και τις δραστηριότητές τους.
Ποια είναι τα αίτια όλων αυτών;
Από τη μία πλευρά οι τουριστικοί πράκτορες αποδίδουν το γεγονός στη γενικότερη οικονομική κρίση, στην έλλειψη ρευστότητας, στην αποδυνάμωση του πληθυσμού λόγω μειώσεων στα έσοδά τους και ταυτόχρονη αύξηση της φορολογία. Κάποιοι μιλούν για την διάδοση του internet σε όλες τις ηλικίες και στο κλείσιμο πακέτων εκδρομών μέσω αυτού. Κάποιοι άλλοι επιχειρηματίες που βρίσκονται στο κέντρο των Αθηνών μιλούν για την τρομακτική καταστροφή των περιουσιών τους από τις συνεχόμενες πορείες, λεηλασίες κ.λπ. που γίνονται τα τελευταία χρόνια στην πρωτεύουσα.
Τι μπορεί να γίνει;
Όπως και να είναι ό,τι και να γίνεται είναι αναμφισβήτητο ότι το τουριστικό γραφείο δεν πρέπει να εκλείψει από τους τομείς παραγωγής. Θα πρέπει ίσως να εξελιχθεί και ν’ αναζητήσει άλλους πελάτες μέχρι η χώρα ν’ ανακάμψει. Υπάρχει μεγάλη αγορά στο εξωτερικό που είναι ανεκμετάλλευτη και απληροφόρητη για το τουριστικό προϊόν «Διακοπές στην Ελλάδα». Φυσικά δεν είναι εφικτό ένα μικρό τουριστικό γραφείο outgoing να γίνει με μιας incoming, όμως ποιος μας λέει ότι είναι και τελείως ανέφικτο. Κάτι τέτοιο είναι πραγματοποιήσιμο με συλλογική προσπάθεια και με κρατική βοήθεια εάν θέλουμε να μιλάμε για αύξηση του τουρισμού, που θεωρείται μαζί με την ναυτιλία ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες οικονομίας στην Ελλάδα. Η πραγματοποίηση αυτού του εγχειρήματος γίνεται μέσω προγραμμάτων του ΕΣΠΑ που θα στοχεύουν στην αύξηση της επιχειρηματικότητας, της περιφερειακής ανάπτυξης και της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού.
Τέλος και τα ίδια τα τουριστικά γραφεία θα πρέπει να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους. Ο Έλληνας πελάτης-τουρίστας αυτό που κάνει τα τελευταία χρόνια είναι ν’ αναζητεί υπηρεσίες μέσω του διαδικτύου. Κάνει κράτηση οn line, αλλά αρκετές φορές μένει δυσαρεστημένος από τις τελικές παρεχόμενες υπηρεσίες. Για παράδειγμα τα ξενοδοχεία να είναι κατώτερα των προσδοκιών του. Αυτό συμβαίνει διότι δε φιλτράρεται σωστά η πληροφορία και η οικονομική προσφορά της υπηρεσίας. Το τουριστικό γραφείο έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα να κατέχει πολύ καλά τις πληροφορίες λόγω της προσωπικής και συχνής επαφής που έχει με αυτό, έτσι να μειώνονται οι πιθανότητες να απογοητεύσει τον πελάτη. Το μόνο που μένει είναι το τουριστικό γραφείο για να έχει μέλλον να εμβαθύνει στις νέες τεχνολογίες και να στελεχωθεί με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό.
